मृत्युदाता -१६

भाग -१, भाग -२, भाग -३, भाग -४, भाग -५, भाग -६, भाग -७, भाग -८, भाग -९, भाग -१०, भाग -११, भाग -१२, भाग -१३, भाग -१४ आणि भाग -१५ पासून पुढे

बोलता बोलता नरेंद्रचं लक्ष वारंवार खिडकीबाहेर जात होतं. आता ते जंगली भागातून थोड्याशा पठारीसदृश भागात शिरले होते. रेखाला आपली इत्थंभूत माहिती सांगताना नरेंद्रला प्रचंड हलकं वाटू लागलं. तो तिला त्याच्या आयुष्यातल्या एका अशा काळाची कथा सांगत होता, जो त्यानं स्वतःतच कुठेतरी पुरून टाकला होता. आत्ताही ते सांगताना आपल्याला त्रयस्थासारखंच वाटेल असा त्याचा ग्रह होता, पण प्रत्यक्षात तसं होत नव्हतं. तो पुन्हा एकदा तो काळ जगत होता. अंगावर शहारे येत होते, छातीत धडधड वाढत होती आणि ह्या सगळ्याचा परिणाम म्हणून त्याला एकाच वेळी हलकं आणि थोडंसं अवघडल्यासारखं झालं होतं. पण त्याचं डोकं अजूनही पूर्णपणे गाडीच्या रस्त्यावर केंद्रित होतं आणि काहीतरी चुकतंय अशी एक जाणीव त्याला खात होती.

-----

रमेशच्या कपड्यांवरचे डाग नुसत्या शॉवरच्या पाण्यानं जाणार नव्हते आणि मनावरचे चरेही, पण तो तसाच वाहत्या शॉवरच्या पाण्याखाली बसून होता, कदाचित सगळं धुतलं जाईल ह्या आशेने. शॉवरमुळे सगळं धूसर दिसत होतं, कदाचित रमेशला तेच हवं होतं. धूसरता, अनिश्चितता, खरं-खोटं ह्यांच्यामधली कुठलीतरी जागा. त्याच्या डोळ्यासमोर त्याच्या बहिणीचा मृतदेह, तिचं रक्ताळलेलं ओळखपत्र, सुवर्णाचा मृतदेह, कोल्हेचा टॉर्चच्या प्रकाशातला रक्ताचे शिंतोडे उडालेला आश्चर्यचकित आणि भेसूर चेहरा आणि त्यानंतर त्यानं एकामागोमाग एक झाडलेल्या गोळ्या हेच सर्व वारंवार येत होतं. एखाद्या सिनेमाचं रीळ फिरावं तशी वारंवार तीच फीत मेंदू पुनःपुन्हा डोळ्यांसमोर फिरवत होता. पण तरीही ते सर्व रजिस्टर होत नव्हतं. असंबद्ध चित्रं फक्त डोळ्यांसमोर नाचत होती. धुक्यात हरवून गेल्यासारखा रमेश बसून होता. एखाद्या भ्रमिष्टासारखा किंवा तारेत असलेल्या गर्दुल्ल्यासारखा. बर्‍याच वेळानंतर कधीतरी रमेशला हळूहळू त्या सर्व चित्रांची संगती लागू लागली. आणि त्यानंतर एकएक करून सर्व गोष्टी स्पष्ट होऊ लागल्या. धुकं विरळ होऊ लागलं. आपल्या हातून नक्की काय घडलं ह्याचा अंदाज रमेशला येऊ लागला. बहिणीच्या मृत्यूचा आणि त्यानंतर त्यानं केलेल्या तडजोडीचा सल मनात बाळगून रमेशनं बर्‍याच केसेस सोडवल्या होत्या. पण अपिरिमित त्रास होत असूनही त्यानं कधी ते सर्व स्वतःच्या कामाच्या आड येऊ दिलं नव्हता की स्वतःवरचा ताबा कधी सुटू दिला नव्हता. पण ह्यावेळेस मात्र त्याचा नुसताच ताबा सुटला नव्हता, तर त्यानं एका पोलिसाला अन ते ही एसीपी लेव्हलच्या आयपीएस अधिकार्‍याला मारलं होतं. कारणं काहीही असोत.

तो शॉवरमधून बाहेर आला आणि आरशासमोर उभा राहिला. स्वतःच्या अवताराकडे पाहून त्याला स्वतःची अजूनच जास्त कीळस वाटू लागली. अशावेळी जे होतं तेच झालं, त्याला स्वतःच्या सगळ्या चुका एकामागोमाग एक आठवू लागल्या.

राजे अन डॉ. काळेंच्या खुन्याचा अर्धवट सोडलेला तपास, डॉ. काळेंच्या विधवेबद्दल वाटणारं आकर्षण, त्याच खुन्यांकडून मिळणारी अर्धवट अन बरेचदा खोटी अन चुकीचीही माहिती आणि हे कळूनदेखील त्याकडे दुर्लक्ष करून चालू ठेवलेला तपासाचा अर्थहीन प्रयत्न. 'हे सर्व कशासाठी तर बहिणीच्या खुन्याची ओळख मिळावी म्हणून? खुनी कोण हे कळल्यावर मी काय करणार होतो? जर काही करायचंच होतं तर ते मी तेव्हाच का नाही केलं? जे मी कोल्हेसोबत केलं तेच जर मी करणार होतो, तर आता ती पातळीही गाठून झाली. जेव्हा तपास करण्याची वेळ होती, तेव्हा मला बहिणीबाबतच्या न्यायापेक्षा कुटुंबाची अब्रू महत्वाची वाटली होती. आणि ती अब्रू वाचवूनही काय मिळालं होतं? समाधान तर अजिबातच नाही, उलट जवळपास संपूर्ण कुटुंबाशी माझे संबंध तुटल्यातच जमा आहेत. मी स्वतःलाच अपराधी समजतोय का? समजायचं काय आहे? मी आहेच तिचा अपराधी. तिचा खून करणाराही तिचा जेव्हढा अपराधी नसेल तेव्हढा मी आहे.'

हीच भळभळती जखम वागवत तो अस्वस्थ अश्वत्थाम्यासारखा प्रत्येक नव्या केसला औषध समजत वणवण भटकत होता. त्यादिवशी मात्र त्यानं नवीच पायरी ओलांडली होती.

-----

नरेंद्रची कथा ऐकता ऐकता रेखाचे डोळे विस्फारले गेले होते.

नरेंद्र आठ वर्षांपूर्वीपर्यंत विवेक जोगळेकर होता. एक साधा सर्वसामान्य मध्यमवर्गीय इंजिनियर. सकाळी साडेआठ वाजता ऑफिसात जाणारा आणि संध्याकाळी सहा वाजता घरी येणारा. कधी आईवडिलांपासून दूर राहिला नाही आणि कधी आईवडिलांच्या आज्ञेबाहेर गेला नाही. कायम लाडका असल्यानं म्हणा पण अत्यंत प्रोटेक्टेड वातावरणात वाढलेला अन त्यामुळेच स्वतःचे निर्णय स्वतः घेण्याची क्षमता हरवून बसलेला एक २५ वर्षांचा एलिजिबल बॅचलर. पण काहीतरी घडलं अन तो जातीबाहेरच्या वसुधाच्या प्रेमात पडला. आपल्या निर्णयावर ठाम राहायचं असं ठरवून आईवडिलांना बोलला खरा पण आईवडिलांच्या पहिल्याच नकाराला त्यानं शस्त्रं टाकली. वसुधाला नकार देऊन स्वतःचं कर्तव्य बजावून मोकळा झाला. पण मग हळूहळू त्याला आतून खाल्ल्यासारखं होऊ लागलं. कुठेतरी केलेली गोष्ट त्याला पटत नव्हती. स्वतःच्या कमकुवतपणाचं, बुळेपणाचं त्याला आश्चर्य वाटू लागलं. 'थोडा अधिक प्रयत्न केला असता तर कदाचित... पण कसं करणार होतो आपण? काय केलंय आजवर आपण स्वतः? कसा देणार होतो तिलासुद्धा न्याय आपण? सर्वांच्या विरोधात जाऊन केलं जरी असतं तरी पुढे काय? असल्या बुळ्या अन भित्र्या माणसासोबत कोण सुखी होणार?' असल्या विचारांच्या वावटळीत तो फसू लागला होता. हळूहळू स्वतःचं निर्णयक्षम नसणं त्याला फारच खटकू लागलं. लहानपणापासून झालेल्या प्रत्येक गोष्टीत तो स्वतःचं अपयश शोधू लागला. एका विचित्र आवर्तात तो सापडला. त्याचं साधंसं, छोटंसं, सुरक्षित जग अंतर्बाह्य हादरून गेलं होतं. त्याच्या आयुष्याच्या सुरक्षित भिंतींना संशयाचे आणि अविश्वासाचे तडे गेले होते.

त्याचं कामात लक्ष लागेना. असंच वर्षं उलटलं आणि यथावकाश वसुधाचं लग्न दुसरीकडे लागलं. विवेक मात्र अजूनची स्वतःचेच अवगुण मोजत गर्तेत जात होता. आणि जेव्हा त्याच्या आईवडिलांनी त्याच्यासाठी मुली पाहायला सुरूवात केली तेव्हा मात्र कडेलोट झाला. विवेक एके दिवशी पहाटे घरातून बाहेर पडला. एकटाच निरूद्देश भटकत, मिळेल ती बस, मिळेल ती ट्रेन करत तो काही दिवस नुसताच फिरत राहिला. आणि एक दिवस त्याला गोदीमध्ये हमालाचं काम मिळालं. स्वतःचा सगळा भूतकाळ त्याला पुस्रून टाकावासा वाटत होता. जे आयुष्य त्यानं कधी पाहिलंही नव्हतं ते पाहावं असं त्याला वाटत होतं. पण सुरक्षित वातावरणात वाढलेल्यांसाठी बाहेरचं जग म्हणजे कर्दनकाळ असतं, हे त्याला अजूनही कळलेलं नव्हतं.

जीवाच्या करारावर तो हमालाचं काम करू लागला. आठवडे अन आठवडे दाढी केलेली नव्हती आणि बहुतेक आंघोळही. पण तरीही मुळात सुखवस्तू कुटुंबातला गोरागोमटा विवेक वेगळा दिसतच होता. इतर हमालांसोबत एका खोलीत आठजण असा तो दाटीवाटीनं राहत होता. अशा सात-आठ खोल्या एका बाजूला एक होत्या. आणि त्यानं काम सुरू केल्याच्या महिनाभरातच ती घटना घडली. विवेकचं विश्व अंतर्बाह्य ढवळून काढणारी आणि बदलून टाकणारी.

-----

एके रात्री विवेक नुकताच जेवून स्वतःच्या कोपर्‍यातल्या चटईवर पहुडला होता, तेव्हा त्याच्या खोलीतले नेहमीचे लोक उठून बाहेर गेले आणि भलतेच पाच लोक आत शिरले. आडदांड आणि राकट असे ते पाच लोक विवेकच्याच दिशेनं येऊ लागले. आणि काही कळायच्या आत त्यातल्या चौघांनी विवेकला धरलं आणि पाचवा विवेकसमोर उभा राहिला. अचानक घडत असलेल्या घटनाक्रमानं विवेकचा आश्चर्याचा भर ओसरतही नव्हता आणि त्या आडदांड लोकांना पाहून त्याची वाचाच बसली होती. आणि एकदम त्या समोर उभ्या माणसानं स्वतःची विजार काढली. त्याबरोबर विवेकला पकडून उभ्या असलेल्यांपैकी दोघांनी विवेकची विजार उतरवायचा प्रयत्न चालू केला.

त्या क्षणामध्ये विवेकमध्ये काय संचारलं ते त्याला कधीच सांगता आलं नसतं. त्यानं जोरात हिसडा मारून स्वतःला सोडवून घेतलं आणि कोपर्‍यात पडलेला भाजी चिरायचा चाकू हातात घेतला आणि मग कुणी काहीही हालचाल करण्यापूर्वीच त्यानं सपासप वार करून तिघांना कंठस्नान घातलं. त्याचा तो अवतार पाहून बाकीचे घाईगडबडीत ओरडत दार उघडून पळून गेले. बाजूच्या खोल्यांतल्या लोकांनी डोकावून पाहिल्यावर समोर रक्तानं माखलेला विवेक त्यांना दिसला आणि जमिनीवर रक्ताच्या थारोळ्यात पडलेले तीन मृतदेह. सगळेजण आपला जीव वाचवून पळत सुटले. पण विवेकसाठी तो साक्षात्काराचा क्षण होता.

"त्या क्षणी मला पहिल्यांदाच मी जिवंत आहे असं जाणवलं. इतके दिवस मी जगत होतो, पण त्या क्षणी मी जिवंत झालो. माझ्या अस्तित्वाला काही अर्थ आहे असं वाटलं. पण अर्थातच तो फक्त एक ऍड्रेनलिन रश होता. ते जिवंत वाटणं वगैरे ऍड्रेनलिन रशचीच वर्णनं आहेत हे नंतर कळलं." नरेंद्र रेखाला सांगत होता, "पण त्या तसं वाटण्यामुळेच मी लवकर सावरलो. व्हिक्टिम होता होता मी व्हिक्टर झालो होतो. चटाचट आंघोळ केली आणि कपडे बदलून, जे आणखी सामान हाताला लागेल ते घेऊन मी तिथून बाहेर पडलो. जी पहिली मिळाली ती लॉन्ग डिस्टन्स ट्रेन पकडली आणि माझा नवा प्रवास सुरू झाला."

रेखा त्याच्याकडे एकटक पाहत होती.

"ज्या ट्रेनमध्ये होतो ती ट्रेन हैदराबादला जाणारी होती आणि आंध्राच्या तिरूमला जिल्ह्याच्या जवळपास ती ट्रेन नक्षलवाद्यांनी हायजॅक केली." नरेंद्र चेहरा जमेल तितका सरळ ठेवण्याचा प्रयत्न करत सांगत होता. "मला माहितीय हे सगळं अगदी फिल्मी वाटतंय. पण माझी कहाणी अशीच आहे. ऐकायला फिल्मी पण जगायसाठी नरकाहून वाईट."

"तू बोलत राहा रे. वरची कॉमेंट्री नको." रेखा ताण हलका करायचा प्रयत्न करत होती.

आताशा त्यांची गाडी रहदारीच्या रस्त्याला लागू लागली. नरेंद्रनं वल्लभला विचारायचं ठरवलं एव्हढ्यात गाडी पुन्हा मुख्य रस्ता सोडून कच्च्या रस्त्याला लागली आणि वल्लभच बुधियाला काय करतोयस म्हणून विचारू लागला. नरेंद्र एकदम सावध झाला आणि त्यानं रेखाचा हात धरून तिला शांत राहण्याची खूण केली. बुधियानं फुल ऍक्सिलरेटर दिला आणि गाडी वेगानं मुख्य रस्त्यापासून दूर जाऊ लागली. वल्लभनं बंदूक काढायचा प्रयत्न करेस्तोवर बुधियानं गोळी झाडली आणि वल्लभ जागच्या जागी गतप्राण झाला. रेखाला काही समजेनासं झालं होतं आणि नरेंद्र सोबत बंदूक न ठेवल्याबद्दल स्वतःला कोसत होता.

"घबराओ मत। तुम दोनोंको जिन्दा उनके हवाले करना है।" बुधिया आरशातून नरेंद्रकडे पाहत म्हणाला आणि त्याचा डावा हात बंदूक रेखाच्या डोक्यावर धरून होता. आणि पाच मिनिटांनी जेव्हा गाडी मुख्य रस्त्यापासून फार दूर अंतरावर माळरानाच्या मधोमध आली तेव्हा त्यानं गाडी थांबवली.

त्याबरोबर दूरून अजून दोन गाड्या त्यांच्या दिशेनं येताना नरेंद्रला दिसल्या. त्या गाड्या इथपर्यंत पोचल्या तर सुटणं पुरतंच अशक्य होईल हे लक्षात येऊनही नरेंद्र फक्त रेखाच्या डोक्यावरची बंदूक पाहत शांत बसून राहिला. गाड्या जवळ येऊन थांबल्या आणि बुधियाचं लक्ष विचलित झालेलं पाहून रेखानं त्याचा हात झटकला आणि एका फटक्यात नरेंद्रनं त्याला बेशुद्ध केलं. त्याची बंदूक घेतली आणि त्याच्या डोक्यात गोळी घालून तो गाडीबाहेर पाहू लागला. एव्हाना त्याच्या गाडीवर फायरिंग सुरू झालं. त्यानं गाडीचा मागचा दरवाजा उघडला आणि वल्लभची बंदूक रेखाला देऊन तिथून बाहेर पडायला सांगितलं. बुधियाची बॉडी ढाल म्हणून वापरून तो पुढे झाला आणि रेखा गाडीतनं उतरल्याचं पाहून त्यानं गाडी सुरू करून ऍक्सिलरेटरवर बुधियाचा निष्प्राण पाय टाकला. त्याबरोबर ती सरळ जाऊन पुढच्या गाडीवर धडकली. तोपर्यंत त्यानं स्वतः मागच्या दरवाज्यातून बाहेर उडी मारली होती. रेखानं एका गाडीवर अचूक नेम साधून दोघांना टिपलं होतं आणि दुसर्‍यावर गाडी धडकल्यानं सगळंच कोलमडलं होतं.

"ठीक आहेस ना?" नरेंद्रनं तिच्या जवळ जात विचारलं.

"हो पण हे.."

"आयएसआय" तिचं बोलणं पूर्ण व्हायच्या आत तो बोलला आणि दुसर्‍या गाडीच्या दिशेनं निघाला. त्यातले सगळे मेलेत ह्याची खात्री करून तो वळला तोवर ज्या गाडीवर त्यानं गाडी धडकवली होती त्यातून फायरिंग सुरू झाली. त्यानं रेखालाही दुसर्‍या गाडीच्या आडोशाला ओढलं आणि वाट पाहू लागला. पाच गोळ्या झाडल्या गेल्यावर नरेंद्र शांतपणे चालत त्या गाडीपाशी गेला आणि दोन गोळ्या झाडल्या आणि पुन्हा सर्व मेल्याची खात्री करून मागे आला.

"तुला कसं कळलं की त्याच्या गोळ्या संपल्यात?" रेखा आश्चर्यानं विचारत होती.

"सगळ्या बंदुकांमध्ये एकच वॉल्थर पी९९ चा आवाज होता. आणि ह्या गोळ्या.." शेजारच्या गाडीच्या दरवाज्यावर लागलेल्या गोळ्यांकडे बोट दाखवत तो पुढे म्हणाला, "०.४० स्मिथ ऍन्ड वेसन आहेत. वॉल्थर पी९९ मध्ये त्यांचं मॅगझिन १२ राऊंडचं येतं. त्यामुळे टोटल १२ व्हायची मी वाट पाहत होतो."

"पण तुला काय माहित की तो दुसरी बंदूक उचलणार नाही?"

"तो ज्या पद्धतीनं अंदाधुंद गोळ्या चालवत होता. त्यावरून तो ट्रॅप्ड असल्याचा मला अंदाज आला. धडकेमुळे त्याचा पाय दरवाजात चेमटला होता. आणि १२ गोळ्या झाल्यावर मी दोन मिनिटं थांबलो, त्यावरून त्याला दुसरी बंदूक मिळत नव्हती. शेवटचे अंदाधुंद राऊंड्स म्हणजे असहायता होती." त्यानं गाडीतली हत्यारं एकत्रं केली आणि कागदपत्रं काढून पाहू लागला.

"पण आयएसआयला कसंकाय.." रेखा बोलणं पूर्ण करायच्या आतच नरेंद्र बोलू लागला.

"बुधिया. आय न्यू इट." नरेंद्र कपाळाला हात मारत म्हणाला, "मला वाटतच होतं काहीतरी गडबड आहे. अर्ध्या रस्त्यात पोचल्यावर बुधियाच्या मानेवर मला टॅटू दिसला होता आणि तो टॅटू मी आधीही कुठेतरी पाहिला होता. पण कुठे ते आठवेना. आता आठवलं मला. बुधिया 'उल्फा' चा मेंबर आहे. आणि हा सुद्धा." नरेंद्र गाडीतून काढलेल्या, पाय चेमटलेल्या शवाकडे बोट दाखवत म्हणाला. त्याच्याही मानेवर एक टॅटू होता.

"म्हणजे?"

"उल्फा ही आसामची दहशतवादी आणि विघटनवादी संघटना आहे. साहजिकच त्यांना चीन, पर्यायाने माओवादी, नक्षलवादी आणि आयएसआयचा पाठिंबा आहे. जेव्हा आपण महातोचं अपहरण करून आयएसआयचं लक्ष आपल्याकडे ओढून घेतलं, तेव्हा साहजिकच आयएसआय मदतीसाठी जुने फेव्हर्स मिळवायला उल्फाकडे वळली. आणि मी उल्फाचं भुयार वापरून मग उडवलं, त्यामुळे मला पकडायचं त्यांनी मनावर घेतलं."

"पण तू तर म्हणालेलास ते नक्षलवादी भुयार होतं."

"जॉईंट ऑपरेशन होतं. दुसर्‍याच्य परवानगीशिवाय कुणीही एकानं ते असं नष्ट करणं इष्ट नव्हतं. पण मला फरक पडत नाही."

"पण म्हणजे कल्पनाही या सगळ्यात?"

"नाही. मला वाटत नाही. पण बुधियासारखे अन्य उल्फावालेही तिथे असतीलच. तिला मेसेज पाठवायला हवा."

"मग हे बाकीचे?"

"हे आयएसआयवाले आहेत. ह्यांच्या आयडी चिप्सही सापडतील इथे. हा एकटा उल्फावाला होता. म्हणूनच ह्याची बंदूक वेगळी आणि जुनी होती. त्यामुळेच मला वेगळा आवाज येत होता." नरेंद्र सगळ्या मृतदेहांची झडती घेत म्हणाला.

वल्लभच्या खिशातून त्याला एक उपकरण मिळालं.

"क्लासिक मेसेजिंग सिस्टम." नरेंद्र स्वतःशीच म्हणाला. आणि त्यावर टाईप करू लागला.

"काय आहे हे?"

"मॉर्सकोड. वल्लभ गोळी झाडताच मेला नव्हता. त्यानं ऑलरेडी कल्पनाला मेसेज पाठवला आहे. आता मीही पाठवतो आपण सुखरूप असल्याचा आणि उल्फापासून सावध राहण्याचा. पण तिची माणसं इथे थोड्याच वेळात पोचतील, त्याच्या आत आपण इथून निघूया."

-----

बराच वेळ आरशासमोर उभं राहिल्यावर रमेशनं मनाशी काहीएक निश्चय केला. त्यानं अंगावरचे कपडे बदलले. रक्ताचे डाग असलेले कपडे एका पिशवीत भरले. घरातलं स्वतःचं सगळं सामान गोळा केलं आणि सगळं बॅगेमध्ये भरून एका कोपर्‍यात, त्या कपड्यांच्या पिशवीसोबतच ठेवलं. ज्या बंदूकीनं त्यानं कोल्हेचा खून केला होता. ती बंदूक घेऊनच तो सोफ्यावर बसला. तेव्हढ्यात त्याचं लक्ष त्याच्या मोबाईलकडे गेलं. तो व्हायब्रेट मोडवर असल्यानं इतका वेळ आलेले कॉल्स त्याला दिसले नव्हते. ते सगळे कॉल्स कमिशनर सिन्नरकरांकडून होते. त्यानं मोबाईल शांतपणे स्विच ऑफ केला आणि समोर टीपॉयवर ठेवला. बहिणीचं ओळखपत्र त्यानं शर्टाच्या खिशातून काढलं आणि एकदा डोळेभरून पाहिलं. ते पुन्हा खिशात ठेवलं आणि बंदूकीची नळी तोंडात कोंबली. डोळे मिटले, एक दीर्घ श्वास घेतला आणि ट्रिगर ओढला.

क्रमशः 

(टीप  - अजून दोन ते तीन भागांमध्ये कथा समाप्त होईल. डोक्यात शेवट झालेला आहे तो फक्त कळफलकावर उतरणे बाकी आहे. सर्व वाचकांचे त्यांच्या संयमाबद्दल आणि वेळोवेळी दिलेल्या प्रोत्साहनाबद्दल आभार.)

मृत्युदाता -१५

भाग -१, भाग -२, भाग -३, भाग -४, भाग -५, भाग -६, भाग -७, भाग -८, भाग -९, भाग -१०, भाग -११, भाग -१२, भाग -१३ आणि भाग -१४ पासून पुढे


"जसं घडायला हवं होतं तसं सर्व घडतंय रमेश." फोनवर पलिकडून आवाज आला.
"ह्म्म."
"कमिशनरांना अजून आम्हाला हे ठाऊक असल्याचा संशय आलेला नाही ना?"
"वाटत तरी नाही. त्यांचा माझ्यावर पूर्ण विश्वास आहे." रमेश आवंढा गिळत म्हणाला.
"गुड. तसंही तुम्ही त्यांच्यासाठी जे करताय तेच आम्हालाही हवंय."
"ते सर्व ठीक आहे. पण मी हे जे सर्व करतोय त्याबदल्यात जे मला वचन दिलं गेलंय ते पूर्ण होणार की नाही ह्याच्यावर माझा विश्वास राहिलेला नाही. कारण फाट्यावर फाटे फुटत चाललेत कामांना पण तुमची सुरूवातीची फाईल सोडली तर बाकी काही ठोस मला दिसत नाही."
"मिळेल रमेश. मिळेल. तुम्ही काम उत्तमरीतीने करताय ह्याची परतफेड म्हणून एक अत्यंत महत्वाची गोष्ट लवकरच तुमच्याकडे पाठवू, म्हणजे तुमचा आमच्यावर पक्का विश्वास बसेल." समोरून हसतहसत उत्तर आलं.
रमेशनं फोन बंद केला. आणि सोफ्यावर भिरकावला. अंग सोफ्यावर झोकून दिलं आणि पुन्हा विचारात गढून गेला. 'आधी रतनला शोधण्याची असाईनमेंट, त्यात फाटा फोडून कोल्हेवर नजर ठेवायची आणि आता तर कोल्हेला एक्सपोज करायचं, नक्की काय सुरू आहे ह्या लोकांचं? आणि माझ्या प्लॅनचं काय होणार? एकदा रतनला पकडलं की मी राजे आणि डॉ. काळेंच्या खुन्याला गाठणार होतो, ते कसं जमणार आता? आता ते जवळपास अशक्यच झालंय. आणि मी मात्र ह्यांच्या जाळ्यात पुरता अडकलोय.'


-----


खोलीत हलकीशी हालचाल झाल्याबरोबर नरेंद्र उठून झडप घालण्याच्या पवित्र्यात आला.
"मीच आहे रे." कल्पना हसून म्हणाली.
नरेंद्रनं पवित्रा सोडला.
"तुझा अजून माझ्यावर विश्वास बसत नाहीये ना."
"दगाफटका करून घेऊन आलीयस इथे, विश्वासाची अपेक्षा कशी करतेस?" तो बसत म्हणाला.
"सरळ बोलावलं असतंस तर आला असतास?"
"इथे यायची माझ्या मते गरजच नव्हती."
"बरं सोड तो मुद्दा. तू ऐकायचा नाहीस. पण रेखाला पटलंय."
"काय? काय केलंस तिच्याबरोबर?" नरेंद्र काळजीत पडला.
"काही केलं नाहीये. आम्ही बोललो रात्री बराच वेळ. बरंच काही सोसलंय तिनंसुद्धा."
"तिनं तुला सगळं सांगितलं?" नरेंद्रचा आश्चर्याचा भर ओसरत नव्हता.
"सगळं नसेल कदाचित, पण बरंच. कारण तिनं मारल्यामुळे माझी रेल्वे स्टेशनवरची दोन माणसं आडवी झाली असल्यानं मला तिच्याबद्दल बरंच कुतूहल वाटलं. त्यातून तिच्यात असं काय दिसतं तुला, जे माझ्यात नाही ते ही पाहायचं होतं."
"हा एखाद्या भिकार सिनेमातल्या संवादासारखा संवाद नाही वाटत आहे तुला?"
"तू सिनेमे कधी पाहिलेस?"
"आणि तू कधी पाहिलेस?"
"मी सिनेमाबद्दल बोलले नाही. तू बोललास."
"पण सिनेमासारखं तू बोललीस."
"इनफ." कल्पना जराशी जोरातच बोलली. आणि एकदम तिच्या डोळ्यांत पाणी आलं. "आपण असेच बोलत, भांडत राहायचो आठवतं?"
नरेंद्रनं नजर तिच्यावरून हटवली आणि तो शून्यात पाहू लागला.
"असो. तू तयार हो. हे दोघेजण थोडावेळ मुख्य दारापाशी जाऊन उभे राहतील घराच्या. मग त्या पलिकडच्या खोलीत काहीतरी खायला ये."
"हे काय हॉटेल म्हणून चालवते आहेस का आता?" नरेंद्र तिच्या अघळपघळपणानं वैतागला होता. "मला निघायचंय लगेच. खाण्यापिण्याला वेळ नाहीये."
"पण मला भूक लागलीय." दरवाज्यातून रेखा असं म्हणत आत आली.
नरेंद्रकडे बोलण्यासारखं काही उरलं नव्हतं.


-----


रमेशनं घड्याळाकडे परत एकदा पाहिलं आणि मग आतल्या खोलीकडे गेला. दार उघडलं आणि आतमध्ये बांधून ठेवलेल्या मेकॅनिककडे एक नजर टाकली. त्याच्या तोंडात बोळा होता. तो काहीतरी बोलायचा प्रयत्न करत होता. गयावया करत होता. रमेशनं दरवाजा पुन्हा लाऊन घेतला आणि एक फोन लावला.
जवळपास अर्ध्या तासाने त्याच्या घराची बेल वाजली. रमेशनं दार उघडलं. समोर साध्या कपड्यांमध्ये सिन्नरकर उभे होते. ते आत आले आणि रमेशनं बाहेर आजूबाजूला पाहून मग दरवाजा लावून घेतला.
"अचानक काय झालं एव्हढं?" सिन्नरकरांनी विचारलं.
रमेश त्यांना आतल्या खोलीकडे घेऊन गेला. दरवाजा उघडला आणि आत शिरला. मागोमाग सिन्नरकर आले आणि त्यांचे डोळेच विस्फारले.
"कोण आहे हा?"
"वकार. ह्युमन ट्रॅफिकर कम इमिग्रेशन एक्सपर्ट."
"म्हणजे?"
"कोल्हेचा कॉन्टॅक्ट. ज्याच्यामार्फत त्यानं वर्तकची बायको अन क्षीरसागरचं कुटुंब मलेशिया आणि थायलंडला पाठवलं."
"काय?" सिन्नरकरांसाठी हा धक्का होता.
"होय. आता कोल्हेनं पैसे खाल्ले ह्याचा काही पुरावा उरला नाही. अर्थात, त्याच्या खात्यांची चौकशी होऊ शकते. पण बिनापुरावा आपण अशी चौकशी सुरूही करू शकत नाही."
"मग?"
"आता फक्त इंगोलेच काहीतरी करू शकतात."
"ते ही शक्य नाहीये." सिन्नरकरांचा चेहरा पडला.
"का?"
"कोल्हेनं आजच सकाळी क्षीरसागर मर्डर केसमध्ये ऍरेस्ट केला आहे. इंदूरमधल्या पॉश रेस्टॉरंटचा मालक वर्मा म्हणून आहे. त्याच्या घरी मर्डरवेपन आणि मर्डर झाला त्या हॉटेलातल्या सिक्युरिटी टेप्सही मिळाल्यात. वॉटरटाईट केस आहे. आता कोल्हे कुणालाच अजून ब्लॅकमेल करण्याची शक्यता नसल्यानं इंगोलेला अजून पाठपुरावा करण्यात रस नाही. त्याचीही अब्रू वाचवणं त्याला आता जास्त महत्वाचं वाटतं."
"ह्म्म. मग आता?" रमेश वकारकडे पाहत म्हणाला. तो अजूनही काहीतरी बोलायचा क्षीण प्रयत्न करत होता. रमेश त्याच्या तोंडातला बोळा काढणार एव्हढ्यात सिन्नरकरांच्या बोलण्यानं तो थांबला.
"एक केस आहे."
"कुठली?"
"मध्यंतरी शशिकला प्रकरण गाजलं होतं माहितीय?"
"थोडंफार."
"तर त्या टेपवाल्या शशिकलाचा मध्यंतरी खून झाला. बहुतेक सत्ताधारी पक्षाच्याच गुंडांनी केला. पण नेहमीप्रमाणे कोल्हेनं ती केस चोरी आणि त्यातनं घडलेली हत्या असा रंग देऊन बंद करायचा प्रयत्न चालवला आहे. पण एक लोकल रिपोर्टर आहे, सुवर्णा वकील म्हणून. तिनं मात्र हा खून असल्याचं सिद्ध करायचा चंग बांधलेला आहे. ती जिथे खून झाला त्या गावात तर फिरतेच लोकांना भेटत, पण इतरही बरेच पुरावे तिला मिळालेत."
"म्हणजे?"
"पोलिसातनं क्राईम सीनचे फोटोज तिच्यापर्यंत कसेतरी पोचलेत." सिन्नरकर गालातल्या गालात हसत म्हणाले.
रमेशदेखील क्षीण हसला. "तुम्ही कोल्हेला पोचवण्याचं फारच मनावर घेतलेलं दिसतं."
"करावं लागतं रमेश. फार वर्षं गप्प बसून काढली. बरं ते असो. तर तुम्ही तिला जाऊन भेटा."
"त्यापेक्षा मी कोल्हेवर दोन-तीन दिवस नजर ठेवतो. बाकी केसेस बंद झाल्यानं आता तो तिच्यावर एकाग्र होईल. त्याची पावलं कशी पडतात ते मी पाहतो."
"बरं ठीक. जसं तुम्हाला ठीक वाटतं. तिच्याशी संपर्क कसा साधायचा ते मी तुम्हाला सांगून ठेवतो." असं म्हणून सिन्नरकरांनी खिशातून एक कागदाचा तुकडा काढला आणि रमेशकडे पेन मागून त्यावर काही लिहू लागले.
"ह्याच्यावर ट्रॅफिकिंगची केस टाकता येईल. कोल्हे आता ह्याला वाचवण्याच्या फंदात पडायचा नाही. तुमच्या मर्जीतल्या एखाद्या ऑफिसरला पाठवा ह्याला घेऊन जायला." रमेश वकारसमोर बसत म्हणाला. वकार अजूनही काहीतरी बोलायचा प्रयत्न करत होता.
"ही घ्या संपर्क करण्याची पद्धत." सिन्नरकर कागद रमेशच्या हातात देत म्हणाले.
"बरीच गुंतागुंतीची आहे." रमेश कागदाची घडी करून खिशात ठेवत म्हणाला. मग त्यानं वकारच्या तोंडातला बोळा काढला. वकारला जोरात खोकल्याची उबळ आली. रमेशनं बाजूला पडलेली पाण्याची बाटली त्याच्या तोंडाला लावली. त्यानं घटाघटा पाणी प्यायलं आणि श्वास घेत बोलायला लागला.
"साहब. कोल्हेका पार्टी कोल्हेपे बहुत नाराज था साहब. आप चाहे तो मैं मलेशिया का पता देता हूं आपको।"
"काय?" रमेश अन सिन्नरकर दोघेही म्हणाले.
"हां साहब। वह मलेशियाकी पार्टी को बोला था की उधर पहुंचतेही उसका पती भी उधर आयेगा बोलके। लेकिन मेरा आदमी को एक लेटर दिया था उसको देने के वास्ते। वह लेटर पढके जोर जोरसे रोने और चिल्लाने लगी। मेरा आदमी पूछा तो बोली के पती के मौत की खबर भेजी थी। मेरा आदमी देखा तो डेड बॉडी का फोटो भी था। वह उधर बहुत गालीगलौज़ की, लेकिन कुछ उख़ाड़ नही सकती अभी।" वकारनं एका दमात सांगितलं.
सिन्नरकर आणि रमेश एकमेकांकडे पाहत राहिले. काय झालं असणार ह्याचा अंदाज दोघांनाही आला.
"ठीक है। पता देके रख हमको दोनोंका। मलेशिया और थायलंड। तेरी सजा थोड़ी कम हो इसका इंतजाम हम करेंगे, अगर ख़बर सही साब़ित हुई तो।" असं म्हणून रमेशनं त्याचा एक हात मोकळा केला आणि त्या हातात पेन आणि कागद दिला. त्याचं लिहून झाल्यावर त्याला परत बांधला आणि त्याच्या तोंडात परत बोळा कोंबला.
"हे मी बॅकअप लीड म्हणून ठेवतो. सध्या मी कोल्हे आणि सुवर्णा वकीलवर लक्ष ठेवतो. त्यातनं आधी काही हाती लागू शकेल." रमेश म्हणाला.
"जसं तुम्हाला योग्य वाटेल. मला काय हवंय ते तुम्हाला ठाऊक आहे. मी डीवायएसपी तिवारींना पाठवतो ह्याला ताब्यात घेण्यासाठी." सिन्नरकर खिशातून फोन काढत म्हणाले.
"एक मिनिट. इथे नको. त्यांना दोन गल्ल्या सोडून जे पार्क आहे तिथे पाठवा. मी तासाभरात ह्याला घेऊन तिथे पोचतो."


-----


"हा.." वल्लभकडे पाहून रेखाच्या चेहराभर आश्चर्य पसरलं.
"होय. हा तोच." असं म्हणत नरेंद्र पुढे झाला आणि तिच्या शेजारी टेबलवर बसला.
"पण जेलमधून निघाल्यावर जीवाला धोका आहे म्हणून सांगत होता ना हा." रेखा म्हणाली.
"होय. कारण त्याला आपल्यासोबत राहण्यासाठी कारण हवं होतं. पण मला आधीच थोडीफार कल्पना आली असल्यानं मी त्याला जवळ राहू दिला नाही."
रेखा काही बोलली नाही. कारण त्यावेळेस त्याला नक्की काय धोका आहे ते पाहूया असं रेखाला फार वाटत होतं, पण नरेंद्रनं त्याचं म्हणणं तेव्हा खरं केलं होतं. आणि तेच योग्य असल्याचं आत्ता लक्षात आलं होतं.
"एव्हढी काय जादू केली तिनं तुझ्यावर." नरेंद्र चहा पिता पिता रेखाला म्हणाला.
"जादू कसली. खरं खरं मनापासून बोलली माझ्याशी."
"ह्म्म."
"तू कोण होतास, काय होतास, कसा होतास सर्व सांगितलं मला."
"ह्म्म."
"तू सोडून का गेलास ते मात्र तिनं सांगितलं नाही मला. मला म्हणाली की ते तूच सांगायला हवंस."
नरेंद्र काही बोलला नाही. आणि चहाचा कप ठेवून उठला.
"काही खाऊन तर घे." कल्पना खोलीत शिरत म्हणाली.
"जास्त खाल्ल्यावर हालचाली मंद होतात."
"तुझी गुप्तहेरी माहिती तुझ्याजवळ ठेव. थोडंसंतरी खावंच लागेल तुला."
"तू इथे नक्षलवादी सेल चालवते आहेस की पाळणाघर?" नरेंद्र कुत्सितपणे म्हणाला.
"आम्ही बदललेले नक्षलवादी आहोत. आम्ही गावकर्‍यांचं रक्षण करतो आणि त्यांना मदत करतो." स्वयंपाकीण म्हणाली.
नरेंद्रनं एकदा तिच्याकडे, एकदा कल्पनाकडे आणि एकदा वल्लभकडे पाहिलं. आणि परत टेबलवर बसला.


-----


'आज का वार्ताहर' मध्ये काम करणार्‍या सुवर्णा वकीलचा ठावठिकाणा शोधणं फारसं अवघड नव्हतं. पंचविशीची धडाडीची मुलगी होती. परदेशातनं शिक्षण पूर्ण करून हट्टानं देशासाठी योगदान द्यायला आली होती. वयानं लहान असल्यानं आदर्शवाद अजूनही पक्का होता आणि त्याचमुळे शशिकला मर्डरची केस तिनं लावून धरली होती. शशिकलाशी तिचे चांगले वैयक्तिक संबंधही झालेले असल्यानं ही केस तिच्यासाठी फारच महत्वाची झालेली होती. कधी कॅमेरामनसोबत तर कधी एकटीच टेपरेकॉर्डर घेऊन ती फिरत असे. रमेश दोन दिवस तिच्यावर नजर ठेवून होता. कोल्हेच्या हालचालीही तो अधूनमधून मॉनिटर करायचा प्रयत्न करत होता. कोल्हे संशयास्पद लोकांना भेटून पैशाची काही सोय लावत होता. पण रमेशला आता त्यामध्ये इंटरेस्ट राहिला नव्हता. त्यानं त्या संशयास्पद लोकांची नोंद घेतली होती, पण आता कोल्हेला रंगेहाथ पकडणंच जास्त चांगलं पडलं असतं. त्यामुळे तो शांत होता. पण दोन दिवस उलटल्यावर मात्र कोल्हेनं शशिकला केसकडे नजर वळवली. गावातले दोन-तीन साक्षीदार छोट्या-मोठ्या गुन्ह्याखाली कोठडीत गेले आणि त्यांना थर्ड डिग्री देण्यात आली. आणि सुवर्णा काहीतरी रॅश डिसीजन घेईल ह्या भीतीनं रमेशनं कमिशनरांनी दिलेल्या पद्धतीनं विवक्षित ठिकाणी स्वतःच्या मोबाईल नंबरचा कागदाचा कपटा पोस्टपेटीत टाकला. त्यानंतर एका नंबरवरून एक विचित्र एसएमएस आला. मग त्या एसएमएसला ठराविक कोड वापरून एक वेगळा नंबर मिळाला. त्या नंबरवर फोन केल्यावर तिच्याशी तो बोलला आणि तिला भेटायचं निश्चित केलं. सीबीआयचा ऑफिसर इन्व्हॉल्व्ह होतोय म्हटल्यावर ती आनंदानं तयार झाली.
तिला प्रत्यक्ष भेटल्यावर रमेशला आपल्या धाकट्या बहिणीची प्रकर्षानं आठवण झाली. तशीच आदर्शवादी, मोकळ्या स्वभावाची पण तरीही ठाम. जे जे ऐकलं होतं आणि माहित झालं होतं तिची माहिती काढताना, ते सर्व होतंच पण त्याहूनही अधिक ती होती. नो वंडर, कोल्हेसारख्या बेरकी अधिकार्‍याच्याही तिनं नाकी नऊ आणले होते. रमेशनं सर्वप्रथम तिला थोडंसं सबुरीनं घ्यायला सांगितलं आणि मग तिला काय काय माहित आहे ते त्यानं माहित करून घेतलं. आणि कोल्हे धोकादायक मनुष्य असून मला लूपमध्ये घेतल्याशिवाय काही मोठं करू नकोस असा सल्लाही त्यानं तिला दिला. तिनं पटल्यासारखं निदान दाखवलं तरी. तिच्याशी बोलल्यानंतर रमेश आपल्या घरी पोचला, तेव्हा त्याच्या दाराशी एक छोटासा एन्व्हलप त्याची वाट पाहत होता.


-----


रेखा आणि नरेंद्र बंदूकधार्‍यांच्या मागोमाग बाहेर आले तेव्हा वल्लभ एका गाडीशेजारी उभा होता.
"सिरियसली?" नरेंद्रचा विश्वासच बसत नव्हता. "गाडी? एव्हढी मोठी? आणि तू म्हणतेस ह्याला आयएसआयची माहिती आहे."
"मला माहित आहे मी काय करतोय." वल्लभ म्हणाला, "ह्या बुधियाला इथल्या सगळ्या भागाची व्यवस्थित माहिती आहे आणि ही गाडी अगदी योग्य आहे, ज्या रस्त्यावरून आपल्याला जायचंय त्यादृष्टीनं."
"तू टॅक्सी बोलावली असतीस तरी चाललं असतं." असा टोमणा मारत नरेंद्रनं रेखाला गाडीत बसायची खूण केली.
कल्पना आणि रेखाची एकदा नजरानजर झाली आणि रेखा गाडीत बसली. पाठोपाठ नरेंद्र बसला.
"तू पेन्शनरांचं आयुष्य जगते आहेस. चांगलं आहे. गुड फॉर यू." असं म्हणून नरेंद्रनं कल्पनाला हात केला.
वल्लभ कल्पनाला सलाम करून गाडीत बसला आणि गाडी सुरू झाली.
"तुला जराही चांगलं वागवत नाही का तिच्याशी?" रेखा नरेंद्रला म्हणाली.
"मी चांगला माणूस नाहीये कुणाशी चांगलं वागायला."
"झालं पुन्हा सुरू तुझं?"
"मी कायम हेच म्हणत आलो आहे."
"मग काल रात्री ते काय म्हणालास मला?" रेखा त्याच्या डोळ्यात पाहत म्हणाली.
नरेंद्र अस्वस्थ झाला. दोन मिनिटं शांतता पसरली. मग तो बोलू लागला.
"मला काल रात्री वाटलं होतं की आपण पुन्हा कदाचित भेटणार नाही."
"असं का वाटलं तुला?"
"कारण इथे आणताना आपल्या डोक्यांवर काळी फडकी टाकली नव्हती. त्याचा अर्थ आपल्याला येण्याजाण्याचा रस्ता कळला तरी त्यांना काळजी नव्हती. म्हणजे कदाचित.."
"पण ते खरंच होतं ना?"
"बरं ऐक. अजून काही बोलण्याआधी मला तुला सगळं काही सांगायचंय. अगदी सगळं. मी कल्पनाला भेटण्यापूर्वीचं आणि कल्पनाला सोडून गेल्यावर ते तुला भेटेपर्यंत सर्व काही."
"ऐकतेय मी."
नरेंद्र आजूबाजूच्या रस्त्यावर नजर ठेवून होता. पण ते जंगली रस्ते लक्षात ठेवणं कठीण होतं. त्यातच त्यानं रेखाला हळू आवाजात सांगायला सुरूवात केली.
"काल रात्री बोललो तसं.. माझं खरं नाव विवेक ..."


-----


रमेशनं आधी आजूबाजूला पाहिलं. मजल्यावर इतर कुणीही दिसत नव्हतं. त्यानं पाकीट उचललं आणि चटकन दरवाजा उघडून आत शिरला. आधी त्यानं दार लावून घेतलं आणि मग पाकीट उघडलं. त्यामध्ये त्याच्या मृत बहिणीचं ओळखपत्र होतं. आणि ओळखपत्रावर तिचं रक्त लागलेलं होतं.
रमेश जागीच कोसळला. जमिनीवर बसल्याबसल्या त्याला तीच जुनी दृश्य पुन्हा दिसायला लागली. त्याच्या बहिणीचा छिन्नविछिन्न मृतदेह. झुडपांमध्ये पडलेला. आणि त्यानंतर विराज आणि त्याच्या सुपिरियर्सनी घातलेला घोळ. त्यातनं चिघळलेला तपास. मग त्यानं स्वतः दाखवलेला भ्याडपणा. अब्रूचे धिंडवडे नकोत म्हणून दाबून टाकलेली केस. सगळं त्याच्या डोळ्यासमोर येऊ लागलं. आणि आता तिच्या खुन्याचा पत्ता आणि ओळख मिळेल ह्या स्वार्थापोटी तो राजे आणि डॉ. काळेंच्या खुनासाठी जवाबदार लोकांसाठी काम करत होता. कारण त्यांनी त्याला अशी बरीच कागदपत्र आणि फोटो दाखवले होते, जे त्यांना खुनी माहित असल्याची साक्ष देत होते. आणि मग ते ओळखपत्र. तिचं प्रेस रिपोर्टरचं ओळखपत्र. तिच्या रक्तानं माखलेलं. रमेश फक्त त्या दिवसाची वाट पाहत होता, ज्यादिवशी त्याला ती ओळख मिळेल. गेली आठ वर्षं तो केवळ ह्याच धक्क्याखाली जगत होता. किंवा जगत नव्हताच. एकदा बहिणीला न्याय तो देऊ शकला असता, तर त्यानंतर त्यानं उभ्या जगाविरूद्धही युद्ध केलं असतं. पण ते सगळं खूप दूर आणि खूप अवघड होत चाललं होतं. तो एका निरर्थक चक्रात अडकला होता आणि त्या ओळखपत्रामुळे तर अगदी पडद्याच्या पलिकडे खुनी उभा आहे आणि तो पडदा उघडू शकत नाही अशा विचित्र परिस्थितीत अडकला होता.
अचानक फोन वाजल्यामुळे तो भानावर आला.
"ऑफिसर. कोल्हेंनी मला आत्ता ग्रामपंचायतीच्या ऑफिसात भेटायला बोलावलं आहे." समोरून सुवर्णाचा आवाज आला.
"आत्ता?" रमेश घड्याळाकडे पाहत म्हणाला. रात्रीचे आठ वाजत होते.
"होय. फार महत्वाचं आहे म्हणाले."
"आत्ता नाही जमणार म्हणून सांगा."
"पण मी गावातच आहे."
"काय? पण संध्याकाळी तर मला इथे भेटलात तुम्ही."
"होय. त्यानंतर लगेच मी ह्या गावात आले."
"तरी नको म्हणून सांगा आज. कारण मला पोचायला अजून दोन तास लागतील."
"ठीक आहे ना. नका येऊ तुम्ही. मी भेटून घेते. घाबरायचं काय आहे त्यात. गावकरी आहेत ना."
"प्लीज काहीतरी अतिडेअरिंगबाज करू नका. आज नाही सांगा. किंवा दोन तासांनी भेटते म्हणून सांगा. मी लगेच निघतो."
"बरं." म्हणून तिनं फोन कट केला.
"बरं काय.. बरं काय?" म्हणून रमेश पुन्हा फोन लावायचा प्रयत्न करू लागला, पण फोन स्विच ऑफ झाला होता. 'हट्टी, मूर्ख मुलगी.' असं मनाशी म्हणत रमेश धडपडत उठला आणि पुन्हा घराबाहेर पडला.


जवळपास दीड तासांतच रमेश गावात पोचला, तेव्हा गाव चिडीचूप होतं. एखाद्या वैराण, रिकाम्या गावात आल्यासारखं वाटू लागलं त्याला. तो विचारण्यासाठी कुणीतरी शोधू लागला, पण कुणीच दिसेना. तो ग्रामपंचायतीचं ऑफिस शोधत निघाला, एव्हढ्यात त्याला कोल्हेची गाडी उभी दिसली. त्यानं बाईक बाजूला उभी केली आणि आजूबाजूला पाहू लागला. समोरच एका छोट्याशा घरवजा जागेत छोटासा दिवा पेटल्यागत दिसत होतं. तो त्या घराजवळ गेला आणि खिडकीतून वाकून पाहिलं तर कुणीच नव्हतं पण एक पर्स पडलेली दिसत होती. आणि अचानक त्याला क्षीण किंकाळी त्या घरामागून ऐकू आली. तो आवाजाच्या दिशेनं धावत निघाला. झाडंझुडूपं अंधारात तुडवत. त्यानं धावतानाच खिशातून टॉर्च काढली आणि त्या प्रकाशात पुढचा अंदाज घेऊ लागला. पुन्हा एक किंकाळी ऐकू आली गोळी चालवल्याचा आवाज आला, त्यापाठोपाठ अजून एक किंकाळी. रमेश एक क्षण स्तब्ध झाला आणि पुढच्या क्षणी जीवाच्या आकांतानं आवाजाच्या दिशेनं धावू लागला. थोड्याच अंतरावर झुडूपांमधल्या मोकळ्या जागेत तो कशावरतरी अडखळला आणि पडला. त्यानं पडलेली टॉर्च उचलून पाहिलं तर सुवर्णाचा मृतदेह रक्ताच्या थारोळ्यात पडलेला होता. रमेशचं अवसानच गळालं. त्याच्या सगळ्या जुन्या आठवणी उफाळून आल्या, पण त्यानं क्षणात स्वतःला सावरलं आणि चहूकडे टॉर्च फिरवली. पण कुणीच नव्हतं. तो लगेच उठला आणि काही विचार करून पुन्हा त्या घराच्या दिशेनं धावू लागला. त्याच्या अंदाजाप्रमाणेच कोल्हे पुढे धावत होता. त्यानं कोल्हेला हाक मारल्याबरोबर कोल्हे थबकला आणि मागे वळला. त्याबरोबर त्याच्या चेहर्‍यावर रमेशच्या टॉर्चचा प्रकाश पडला. त्याक्षणी रमेशच्या डोक्यावर काय परिणाम झाला होता कुणास ठाऊक. त्या सगळ्या घटना, सुवर्णाचा त्याच्या बहिणीप्रमाणेच पडलेला मृतदेह, त्याच दिवशी मिळालेलं बहिणीचं रक्ताळलेलं ओळखपत्र आणि टॉर्चच्या प्रकाशात रक्ताचे थेंब उडालेला कोल्हेचा भेसूर चेहरा ह्या सगळ्याचा काही एकत्रित परिणाम घडला आणि त्यालाही कळायच्या आत रमेशनं एकामागोमाग एक सहा गोळ्या चालवल्या. कोल्हे उभ्या जागी कोसळला. रमेश पाच मिनिटं तसाच जागच्या जागी स्तब्ध उभा होता. पण मग हळूहळू पाय ओढत तो कोल्हेच्या कलेवराजवळ पोचला. तो निश्चेष्ट पडला होता. रमेशनं यांत्रिकपणे त्याची नस चेक केली आणि उठून तो स्वतःच्या मोटरसायकलकडे चालू लागला.
परतीच्या वेळेसही त्याला गावात कसलीही हालचाल दिसली नाही. तो घरी आला आणि सरळ बाथरूममध्ये गेला. शॉवर चालू करून त्याखाली न जाणे कितीतरी वेळ तो बसून राहिला.

क्रमशः

मृत्युदाता -१४

भाग -१, भाग -२, भाग -३, भाग -४, भाग -५, भाग -६, भाग -७, भाग -८, भाग -९, भाग -१०, भाग -११, भाग -१२ आणि भाग -१३ पासून पुढे


रमेश गादीवर पडल्या पडल्या छताकडे पाहत स्वतःशीच विचार करत होता. 'आपण ज्या गोष्टीच्या मागे लागून सगळं सोडून इथपर्यंत आलो, ती गोष्ट खरंच इतकी महत्वाची आहे का? का आपण अजूनही ते सर्व आपल्या आयुष्यातून हद्दपार नाही करू शकत? आणि इथे येऊनही काय करतोय? कुठल्यातरी भुताचा पाठलाग करतोय असं वाटतंय? आणि त्यातही इथे जे सर्व सुरू आहे त्याचा काय अर्थ आहे? कमिशनर कोल्हेच्या विरोधात आणि कोल्हे आपल्या विरोधात पण आपण कोल्हेच्याच बाजूनं आहोत असं सांगून आपल्याला पाठवलंय. स्वतः जास्त तपास करता येत नाहीये कारण कोल्हे पुरावे नष्ट करतोय मग करायचं काय आहे नक्की? कशासाठी आपण सगळं पणाला लावलं? का बसलेली घडी विस्कटून टाकली? का तत्वांना मुरड घातली? आणि का त्या दोन विधवांच्या अपराध्यांच्याच बाजूनं लढायला उतरलो?'
थोडाफार कमी झालेला निद्रानाश पुन्हा बळावण्याची चिन्ह होती. त्या संध्याकाळी रमेश कमिशनरना त्यांच्या समारंभात भेटून आला होता. एका कोपर्‍यातल्या टेबलावर बसून त्यांनी रमेशशी वर्तक केसबद्दल काही गोष्टींवरून चर्चा केली, मग कोल्हेबद्दलचं रमेशचं मत आजमावलं आणि त्याचबरोबर त्याच्या मुख्य कामामधल्या प्रगतीबद्दलही चौकशी केली. प्रत्येक वाक्यामध्ये ते रमेशला काहीतरी सूचित करू इच्छित होते आणि रमेशच्या ते बरोबर लक्षात येत होतं. रमेशला पूर्ण चाचपूनच त्यांना रमेशवर विश्वास ठेवता येणार होता, त्यामुळे ते फुंकून फुंकून पावलं टाकत होते. रमेशही त्यांना हवे ते संकेत बोलण्यातून पुरवत होता. जवळपास तासभर अशा प्रकारे गेल्यावर त्यांनी सकाळी आठ वाजता त्यांच्या ऑफिसात बोलावलं. कोल्हे अर्थातच दहाशिवाय ऑफिसात येत नसल्यानेच ती सोय केलेली होती.
रमेशनं मोबाईल उचलून वेळ पाहिली. रात्रीचे अडीच वाजत होते. अजून किती वेळ विचार आणि झोपेचा लपंडाव चालणार होता ह्याचा अंदाज बांधत तो झोपायचा क्षीण प्रयत्न करू लागला.


-----


नरेंद्र रेखाच्या डोळ्यांत पाहत होता.
"आता बोलशील?" रेखानं शांतता भंग केली.
"ह्म्म्म. मी कल्पनासोबत काम करत होतो. जवळपास तीन वर्षांपूर्वीपर्यंत."
"म्हणजे?"
"म्हणजे, त्यानंतर मी हे सोडून निघून गेलो."
"पण ती तुला शंकर का म्हणते? तू एकेकाळचा नक्षलवादी असल्याचं तर मलाही ठाऊक होतं, पण तुझं नाव..."
"रतन असायला हवं राईट."
"ह्म्म."
"तो एकप्रकारचा इन्शुरन्स होता."
"म्हणजे?"
"मी ओरिजिनल नक्षलवादी नव्हे. सहसा सारे नक्षलवादी हे लोकल, जन्मल्यापासून किंवा अगदी कोवळ्या वयात ह्यांच्यात आलेले असे असतात, मी मात्र बाहेरून आलो होतो. त्यामुळे मला माझी निष्ठा सिद्ध करायची होती. त्याअंतर्गत ह्यांच्यातल्या एका ज्येष्ठ गुप्तहेराची आयडेंटिटी पोलिस रेकॉर्ड्समध्ये मी घेतली. खरा रतन सहदेव सेफ झाला आणि मी नक्षलवादी फोल्डच्या बाहेर पडू शकणार नाही ह्याची शाश्वती झाली."
"मग तरी का सोडलास तू ह्यांचा गट?"
"लीडरसोबत मतभेद झाले माझे."
"म्हणजे कल्पनाबरोबर?"
"नाही. कल्पना तेव्हा लीडर नव्हती."
"पण झालं काय होतं?"
नरेंद्रनं दोन क्षण शून्यात पाहिलं. "कुणाला मारायचं आणि कशासाठी मारायचं ह्यावरून आमचे मतभेद झाले होते."
खोलीत दोन मिनिटं शांतता पसरली.
"पण मला बरंच काहीकाही सांगायचं आहे म्हणत होतास, त्यामध्ये कुणाकुणाला मारलं ते ही आहे का?"
"नाही. पण ऐक जरा माझं. माझी अख्खी कहाणी मी तुला सांगत राहिलो तर बराच वेळ जाईल, त्यापेक्षा आपण इथनं आधी बाहेर पडूया."
"एक मिनिट, एक मिनिट. पण तू आधी म्हणालास की तू आयएसआयसोबत काम केलं आहेस."
"नॉट एक्झॅक्टली आयएसआय. मी जावेदसोबत काम केलं होतं. आणि तो आयएसआयचा माणूस आहे हे मला ठाऊक नव्हतं. पण नक्षलवादी आणि आयएसआय बर्‍याचदा एकमेकांसोबत काम करतात हे सत्य आहे." आणि एकदम साक्षात्कार झाल्यागत तो स्वतःशीच म्हणाला. "ओह, आता लक्षात आलं. म्हणून कल्पनाला मी कुठे आहे ते कळलं."
"म्हणजे ती आयएसआयसोबत काम करतेय?"
"तितकं साधंसरळ नसतं सगळं. काहीवेळा काही माहितीची देवाणघेवाण होते. काही पर्सनल फेव्हर्स असतात. खूप गुंतागुंतीचं आहे सर्व."
"अरे पण देशाशी गद्दारी?"
"नक्षलवादी देशभक्त म्हणून प्रसिद्ध नाहीयेत."
"म्हणजे कल्पना.." रेखानं थोडं घाबरून विचारलं.
"नाही नाही. ती आपल्याला काही हार्म करणार नाही हे नक्की."
"आपल्याला नव्हे, तुला. माझ्यावर तर ती खार खाऊनच असेल."
"ते का?"
"तिला वाटतं की तुझं माझ्यावर.." आणि रेखा बोलता बोलता थांबली.
नरेंद्र काही बोलला नाही. तो जागेवरून उठला आणि खोलीच्या भिंतींचा अंदाज घेऊ लागला.
"इथे कुठे बग्ज, व्हिडिओ कॅम्स असतील का रे?"
"शक्यता कमी आहे, कारण ही राहत्या जागेची एखादी खोली आहे. कुणातरी मेंबरचं घर बहुतेक." नरेंद्र भिंतींची ताकद तपासत होता.
"माझंच घर आहे शंकर." रेखा आणि नरेंद्रनं चमकून दरवाज्याकडे पाहिलं, तिथे कल्पना उभी होती. ती आत आली आणि रेखाच्या समोर बसली. नरेंद्र जागीच उभा राहून लक्ष देऊ लागला.
"मी एव्हढी मूर्ख नाही शंकर की तुम्हा दोघांना रात्रभर एकत्र ठेवेन. तू काही ना काही उपद्व्याप करशील आणि रक्तपातही होऊ शकतो. त्यामुळे हिला मी माझ्यासोबतच ठेवेन." कल्पना रेखाकडे पाहत म्हणाली.
"काय?" नरेंद्रला अचानकच काही सुचेनासं झालं.
रेखा काहीही न बोलता कल्पनाकडे पाहत होती. त्या दोघू जणू नजरेनंच एकमेकींशी बोलत होत्या. तेव्हा दरवाजातून दोन बंदूकधारी स्त्रिया आत आल्या. त्यांनी बंदूका खांद्याला अडकवल्या आणि रेखाच्या शेजारी उभ्या राहिल्या. रेखा उठून उभी राहिली. तिनं नरेंद्रकडे पाहिलं. तो दोन पावलं पुढे झाला तशी त्या स्त्रियांनी बंदूकांना हात घातला. कल्पनानं नको म्हणून खूण केल्यावर त्या थांबल्या. नरेंद्र जागच्याजागीच थांबला. त्या दोघीजणींनी रेखाला खूण केल्यावर ती दरवाजाच्या दिशेनं चालू लागली. कल्पना नरेंद्रकडे पाहत होती. पण तो एकटक रेखाकडे पाहत होता. दरवाजात पोचल्यावर तिनं वळून एकदा नरेंद्रकडे पाहिलं. त्या दोघांची नजरानजर झाली. नरेंद्रनं एक क्षण कल्पनाकडे पाहिलं आणि तो धावतच रेखाजवळ गेला. रेखा तिथेच थांबली.
"तुला माझ्याबद्दल सगळं तर सांगता येणार नाही चटकन. पण एक खरं सांगतो. तिला जे वाटतं, त्यात तथ्य आहे." तो कल्पनाकडे अंगुलीनिर्देश करत म्हणाला.
रेखाला काहीच समजेनासं झालं. तिला नक्की काय वाटत होतं हे तिलाच कळत नव्हतं.
कल्पनानं इशारा केल्यावर त्या स्त्रिया तिला हाताला धरून ओढू लागल्या.
"आणि माझं खरं नाव विवेक आहे." तो तिचा हात धरत म्हणाला. "पण तू मला जे म्हणतेस तेच म्हण ह्यापुढेही." आणि त्यानं तिचा हात सोडला.
रेखाला काहीतरी बोलायचं होतं, पण तिच्या तोंडून शब्दच फुटत नव्हते. ती तशीच त्या दोघींच्या जोरानं चालत राहिली.


-----


"ह्म्म. म्हणजे तुमचं म्हणणं आहे की कोल्हेनं सगळ्या संशयितांकडून त्याच टेप्स वापरून ब्लॅकमेल करून पैसे उकळलेत." रमेश कमिशनरांच्या ऑफिसात बसून बोलत होता.
"होय. मी ह्याच संशयिताच्या मदतीनं इतरांकडून माहिती काढली." सिन्नरकर इंगोलेचं पत्र फडफडवत म्हणाले.
"हे चुकीचं नाही वाटत तुम्हाला?" रमेश म्हणाला.
"कोल्हे करतोय ते बरोबर आहे?" कमिशनर म्हणाले.
"तुमचा इंगोलेवर इतका का विश्वास आहे."
"कारण इंगोले माझा मित्र आहे. आणि ज्या रात्री इंगोलेची ही टेप बनवली गेली आहे. त्यारात्री तो माझ्यासाठी स्टिंग ऑपरेशन करायला तिथे गेला होता. पण त्याला ड्रगचं इंजेक्शन दिलं गेलं आणि आमचा प्लॅन फसला."
"पण तुम्ही कमिशनर असूनही ह्यामध्ये स्वतः का इन्व्हॉल्व्ह झाला आहात?"
"मी फक्त नावाचा कमिशनर राहिलोय रमेश." सिन्नरकर हताशपणे म्हणाले. "मंत्री आणि इतर विकले गेलेले नोकरशहा मिळूनच सगळा कारभार हाकतात. मी स्वतःच्या करियरवर बट्टा लागू नये म्हणून गप्प बसून सर्व पाहत राहिलो. कशात मिसळलो नाही, पण प्रतिकारही केला नाही. पण आताशा साक्षात्कार होतोय. माझं प्रतिकार न करणं म्हणजे त्यांना साथ देण्यासारखंच होतं. त्यामुळे जेव्हा ह्या शर्मा आणि क्षीरसागर मर्डर केसमध्ये परत एकदा वरून दबाव यायला सुरूवात झाली, तेव्हा मी स्वतःच्या पद्धतीनं तपासाला सुरूवात केली."
"ह्म्म. पण ह्या सगळ्याशी माझा काय संबंध?"
"तुम्ही मला वेगळे वाटता रमेश."
"मीही वरच्यांकडूनच आलो आहे."
"तरीदेखील. काहीतरी आहे ज्यामुळे तुम्ही हे करताहात. तुम्ही मुळात कोल्हेसारखे नाही. मी तुमची सर्व माहिती काढली आहे."
"तुम्हाला जे वाटत असलं ते खरं जरी असलं, तरी त्यामुळे काही बदलत नाही."
"मला फक्त एकदाच ह्या लोकांचे सर्व प्रयत्न हाणून पाडायचेत. ही केस दबू द्यायची नाहीये. कोल्हेला उघडा पाडायचाय. बस एव्हढा एकच विजय हवाय. मी त्यानंतर राजीनामा देईन सुखासमाधानानं."
"सॉरी साहेब. पण मी कोल्हेसोबत काम करायच्या ऑर्डर्स घेऊन आलोय." रमेश उठत म्हणाला.
"पण कोल्हे तुमच्यासोबत काम करतोय का?" कमिशनर असं म्हणाल्याबरोबर रमेश थांबला.
"म्हणजे?"
"उगाच वेड पांघरू नका रमेश. मी नावाचा कमिशनर असलो तरी सगळ्या बातम्या ठेवतो. कोल्हे तुम्हाला कायम लूपबाहेर ठेवतो आणि तुम्हाला बाजूला सारण्याचा प्रयत्न करतो."
रमेश काहीही बोलला नाही.
"तुम्ही इथे काय करायला आला आहात ह्याच्याशी माझं देणंघेणं नाहीय रमेश. हेल्प मी ब्रिंग कोल्हे डाऊन. कदाचित हे काम करताना तुम्हालाही काही हवे ते क्ल्यूज मिळतील."



रमेश कमिशनरांच्या ऑफिसातून बाहेर आला तेव्हा सकाळचे साडेनऊ होत होते. त्यानं कमिशनरांकडून मिळालेल्या एका नंबरवर फोन लावला.


-----


"काळजी नको करूस तिची. ती माझ्याच खोलीत राहील, माझ्याबरोबर." कल्पना असं म्हणाल्यावर नरेंद्र मागे वळला आणि काही न बोलता खोलीच्या एका कोपर्‍यात जाऊन बसला.
"मला काय वाटतं शंकर?" कल्पना नरेंद्रच्या शेजारी जाऊन बसली.
नरेंद्र काहीही बोलला नाही.
"तू रागावला आहेस का माझ्यावर?"
नरेंद्र तरीही काही बोलला नाही.
"चल काही हरकत नाही. तुला माझ्याबद्दल काहीतरी वाटतं ह्यातच सर्व आलं."
"कल्पना."
"काय?"
"ते कधीच जमलं नसतं कल्पना. कधीच काहीच जमणार नाहीये."
"काय बोलतोयस तू?"
"हेच. तू आणि मी. किंवा मी आणि कुणीही. मी नॉर्मल नाहीये."
"कुणी कुणावर प्रेम करावं हे ठरवणारा तू कोण? आणि तरीही तू तिच्यावर प्रेम करतोसच ना?"
दोन क्षण नरेंद्र शांत बसला. "खूप गुंतागुंतीचं आहे सर्व. आणि चुकीचं. मी नको ते सर्व करतोय. सगळे फासे उलट पडताहेत."
"तुझा रागही विक्षिप्त आहे. तू रागावला आहेस हेही कुणाला कळणार नाही." ती त्याचा मूड ठीक करायचा प्रयत्न करत म्हणाली.
"मी तेव्हा तुला सोडून गेलो, त्याचंही हेच कारण होतं. मी नॉर्मल नाहीये. माझं शरीर मानवी आहे. आतून मी फक्त पशू आहे."
"बरं. सोड तो विषय. तू काही ऐकायचा नाहीस."
कल्पनानं दरवाज्यातल्या बंदूकधार्‍यांना इशारा केल्यावर त्यातला एकजण बाहेर गेला आणि दोनच मिनिटांनी एक मध्यम उंचीचा मध्यमवयीन मनुष्य खोलीत शिरला. त्याचे केस लांब होते, दाढीमिश्याही वाढलेल्या होत्या पण चेहरा सामान्य होता, चेहर्‍यावर क्रौर्य नव्हतं. साधेसे शर्ट पँट घातलेला असा तो जेव्हा आत आला, तेव्हा नरेंद्रनं वर पाहिलं. त्यांची नजरानजर झाली आणि नरेंद्र उठून उभा राहिला.
"मला वाटलंच होतं." नरेंद्र कोरडेपणानं म्हणाला.
"तुला वाटतंय तसं नाहीये. तुझ्या आत्ताच्या ठावठिकाण्याबद्दल मला वल्लभकडून काहीही कळलं नव्हतं. वल्लभ फक्त जेलमधून बाहेर पडेपर्यंतच तुझ्याबद्दल मला कळवत होता. त्यानंतर तो तुझ्यावर नजर ठेवू शकला नाही. यू आर टू गुड." कल्पना मधेच म्हणाली.
कल्पना आणि वल्लभ नरेंद्रच्या समोर बसले.
"तू शांत बसणार नाहीस ह्याची मला कल्पना आहे आणि तिला तुझ्यापासून वेगळं ठेवून तुझी अजून तडफड मला करायची नाही. तिथे तीदेखील काही शांत नसेल. त्यामुळे उद्या सकाळी मी तुम्हाला सोडेन."
"त्यासाठी ह्याला कशाला बोलावलं आहे इथे?" नरेंद्र वल्लभकडे पाहून तुच्छपणाने म्हणाला.
"शंकर, मी कसलाही दगाफटका केलेला नाही तुझ्याबरोबर." वल्लभ नरेंद्रला म्हणाला.
"अच्छा? जेलमध्ये राहून माझ्या खबरा पोचवणं हे अजून काय आहे?"
"शंकर, जेलमध्ये बरेचदा तुझा जीवही वाचवायचं काम केलंय त्यानं."
नरेंद्र दोन क्षण पाहत राहिला. "मी आत्महत्या करत असताना माझा जीव वाचवणं हे कुठल्या ऍंगलनं क्वालिफिकेशन ह्या सदरात मोडतं?"
"तुझ्यावर खुनी हल्लेही झाले होते शंकर." कल्पना तरीही म्हणाली.
नरेंद्र काही बोलला नाही.
"सोड ते सर्व. आणि वल्लभ शांत राहा आता." ती पुढे बोलू लागली. "वल्लभ तुमच्याबरोबर पुढे येईल."
"तुला खरोखर असं वाटतं की मी ह्याला माझ्यासोबत ठेवेन?"
"शंकर, फक्त इथून भुवनेश्वरपर्यंत. पुढे वल्लभ तुझी ट्रेल बनवेल, म्हणजे आयएसआय त्याच्या मागावर जातील आणि तू तुला जिथे हवं तिथे जा. वल्लभला आयएसआयची चांगली माहिती आहे."
"माझ्या मागावर फक्त आयएसआय नाहीये."
"होय. मला माहित आहे ते. पण मी जेव्हढं करू शकते तेव्हढं करते आहे."
"कशासाठी पण?"
"तुला नाही समजायचं." म्हणून ती उठली आणि बाहेर पडली. तिच्यामागोमाग वल्लभही बाहेर पडला.



त्यादिवशी बर्‍याच दिवसांनी नरेंद्रच्या मनात वादळ उठलं होतं. त्याला स्वतःच्याच मनाचा थांग लागत नव्हता. तो काय करत होता, काय बोलत होता आणि कुठे निघाला होता, कशाचाच त्याला अंदाज येत नव्हता. अशा वेळेस हमखास कामी येणारा उपाय त्यानं करायचं ठरवलं. तो जमिनीवर आडवा झाला आणि डोळे मिटून झोपायचा प्रयत्न करू लागला.


-----


रमेश चहाच्या टपरीजवळ चहा पित उभा होता. तेव्हा एक कळकट कपडे घातलेला मेकॅनिकसारखा दिसणारा मनुष्य तिथे आला. तो टपरीशेजारी उभा राहून चहा पिऊ लागला. रमेश मेकॅनिकवर बारीक लक्ष ठेवून होता. रमेशनं पाचच्या नोटेसोबत एक लहानसा कागदही टपरीच्या उंचवट्यावर ठेवला आणि चालू लागला. थोड्या अंतरावर जाऊन एका गाडीमागे उभा राहून तो टपरीकडे लक्ष देऊन पाहू लागला. मेकॅनिकनं हळूच त्या नोटेवर स्वतःची नोट ठेवत कागद उचलला आणि तो वळला तर समोर रमेश उभा होता. आणि रमेशच्या हातात पिस्तुल होतं.


-----


"रमेश माझ्या प्रत्येक पावलात अडथळा आणतोय साहेब." कोल्हे फोनवर बोलत होता.
"लहान मुलासारखे तक्रार करू नका कोल्हे." पलिकडून आवाज आला.
"साहेब. मी इथे तुमचीच कामं करतोय."
"तुम्ही अजून काय काय करताय ते ही आम्हाला ठाऊक असतं कोल्हे."
कोल्हे शांत झाला.
"रमेशही आमचंच काम करतोय. त्यामुळे आमच्यापासून लपवण्यासारखं जर तुम्ही काही करत नसाल तर तुम्हाला काळजीचं कारण नाही."
"ह्म्म."
"आणि पित्रेसाहेबांच्या कामाचं काय झालं?"
"होतंय साहेब. लवकरच निकाली काढतो ते ही."

क्रमशः