मृत्युदाता -११

भाग -१, भाग -२, भाग -३, भाग -४, भाग -५, भाग -६, भाग -७, भाग -८, भाग -९ आणि भाग -१० पासून पुढे

"तुला आत्ता माझ्याबद्दल जे काही वाटत असेल ते सर्व मी समजू शकतो." नरेंद्र व्हेंटिलेशन डक्ट उघडत म्हणाला.
"ह्म्म. वाटण्यासारखं जास्त काही नाही." तिनं खांदे उडवत म्हटलं.
त्यानं एक सेकंद थांबून फक्त तिच्याकडे पाहिलं आणि मग तिला आत शिरण्याचा इशारा केला. ती आत शिरल्यावर तिच्या मागे तो आत शिरला. हळूहळू जास्त आवाज न करता दोघेजण पुढे सरकत होते.
नरेंद्रला तिला खूप प्रश्न विचारावेसे वाटत होते, पण त्यात काही अर्थ नव्हता. आणि ती तो काहीच कसा बोलत नाही ह्या विचारात होती. एका विवक्षित ओपनिंगपाशी ते दोघे थांबले. त्यानं स्क्रूड्रायव्हरनं ते ओपनिंग उघडलं आणि दोघांनी त्या खोलीत उडी मारली. ती कुठलीतरी स्टोअर रूम होती. त्यामध्ये जुनाट गाद्या, उशा, पडदे, मोडक्या खुर्च्या इत्यादी भंगार पडलेलं होतं. नरेंद्रनं कोपर्‍यातली एक खुर्ची त्यावरच्या फाटक्या गादीसकट उचलून बाजूला केली आणि त्याखालची जुनाट सतरंजी बाजूला केली. त्याखालची लाकडी फळी बाजूला केली आणि रेखाला आत शिरण्याची खूण केली.
त्या खडबडीत भुयारात पावलं सांभाळत ते दोघे पुढे गेले. तिच्या हातात टॉर्च होता. थोडंसं पुढे अजून एक लाकडी फळकुट होतं, ते बाजूला करून दोघेजण वाकून पलिकडे शिरले. आता काटकोनात जे भुयार होतं ते एकदम मोठं आणि प्रशस्त होतं. फुरसतीनं बनवलेलं. त्यामध्ये एक लोखंडी दरवाजा असलेला भाग होता, ज्यामध्ये महातोला बांधून ठेवलेलं होतं. नरेंद्रनं शांतचित्तानं दरवाज्याचं कुलूप काढलं. फट उघडून आतली स्थिती पाहिली आणि हळूवार दरवाजा उघडला. रेखा बाहेरच थांबली. महातो अजूनही झोपलेला होता आणि त्याला जोडललं उपकरण अजून व्यवस्थित सुरू होतं. नरेंद्रनं ते उपकरण सोडवलं आणि रेखाला खूण केली. तिनं दरवाजा बाहेरून लावून त्याला कडी घातली आणि कुलूप लावून ती आली त्या मार्गानं परत जाऊन त्या स्टोअररूममध्ये वाट पाहू लागली.
तिला खूप अस्वस्थ वाटायला लागलं. 'नरेंद्र नक्की काय करतोय आणि तो परत येईल काय? आपण त्याच्यावर एव्हढा विश्वास कसा ठेवतोय. तेही कालपासून त्याची एव्हढी रूपं समोर येऊनसुद्धा? आपण त्याच्यावर रिसर्च केला होता एकेकाळी, पण आता सगळंच खोटं होतं की काय असं वाटतं. इतके दिवस आपण त्याच्यासोबत आहोत. रिसर्चमधला नरेंद्र, आपण ज्याच्यासोबत राहिलो तो नरेंद्र आणि कालपासून नवाच कळणारा नरेंद्र सगळेच वेगवेगळे वाटतात. पण तरी हे अनामिक बंध कसले वाटतात? का इतका विश्वास टाकून राहिलोत आपण? त्याच्याबरोबरीनं सुरूवात केली होती आणि आता जणू तो आपला नवरा असल्यासारखं.. छे छे.. काहीतरी काय? असा विचार करू तरी कसा शकतो आपण. काय करायला निघालो आहोत, त्यावरून लक्ष कसं ढळू शकतं. शांत राहून वाट पाहूया त्यानं सांगितलंय तितका वेळ. नंतर त्यानं सांगितलं तसंच चेक आऊट करून निघून जाऊ. पण मग त्याचं काय? छे छे. त्याचं काही नाही. प्लॅनप्रमाणे वागू. तो आपला कुणी नाहीये. प्लॅन महत्वाचा आहे.' तिनं महत्प्रयासानं मनाची समजूत घातली आणि एक नजर घड्याळाकडे आणि दुसरी त्या स्टोअररूमच्या दरवाज्याकडे ठेवून ती कानोसा घ्यायचा प्रयत्न करू लागली.

-----

"या कोल्हे या." पित्रे दरवाजाकडे पाहत म्हणाले.
कोल्हेनं कडक सॅल्यूट ठोकला आणि सावधान उभा राहिला.
पित्रेंनी एक स्मितहास्य केलं अन कोल्हेला बसायची खूण केली.
"यादवजी, एक चाय भेज दीजिये कोल्हेसाहबके लिये." पित्रेंनी इंटरकॉमवर ऑर्डर सोडली आणि दोन्ही कोपरं खुर्चीच्या हातांवर टेकवून दोन्ही तळवे हनुवटीखाली घेऊन कोल्हेकडे पाहू लागले. त्यांची नजर नेहमीसारखीच रोखलेली होती.
"काय काम काढलंत साहेब?" कोल्हे नेहमीसारखाच आत्मविश्वासपूर्ण होता.
"कुठवर आलंय तुम्हाला दिलेलं काम?" पित्रे थोडेसे दरडावून म्हणाले.
"मी काम संपवायच्या उंबरठ्यावर आहे साहेब. फक्क्त थोडे दिवस अजून द्या." कोल्हेवर पित्रेंच्या स्वराचा जराही परिणाम झाला नव्हता.
"तुमच्या आत्मविश्वासाचेच आम्ही चाहते आहोत कोल्हे. फक्त हा आत्मविश्वास, अति होऊ देऊ नका."
कोल्हेनं फक्त स्मित केलं.
"आम्ही राज्याचे गृहमंत्री आहोत, पण तुमच्याशी आपली दोस्ती आहे. तेव्हा दोस्तीखात्यात अजून एक काम आहे, तेव्हढं बाजूबाजूनं केलंत, तर थोडे दिवस वाढवून देऊ मूळच्या कामाचे." पित्रे कोल्हेचा चेहरा निरखत म्हणाले.
कोल्हेनं दोन मिनिटं विचार केला, "चहा आला नाही साहेब अजून." कोल्हे पेपरवेटशी खेळत म्हणाला.
"उत्तरासोबत चहाही येईल."
"ह्म्म. आता दोस्तीचं नाव काढलंत तर करावंच लागेल ना काम." कोल्हेनं छद्मी हास्य केलं. त्याबरोबर दरवाजातून चहा घेऊन बटलर आला.
कोल्हेनं चहाचा कप उचलला आणि पित्रेंकडे पाहत चहा भुरकू लागला.
तो काहीतरी बोलेल म्हणून पित्रेंनी थोडा वेळ वाट पाहिली, पण कोल्हे मुरलेला होता. तो त्या गावचाच नसल्यासारखा चहात रंगून गेला होता.
"कोल्हे, काम काय आहे ते माहित करून नाही घ्यायचं का?" पित्रेंनी न राहवून विचारलं.
समोरचा माणूस कितपत डेस्परेट आहे हे माहित करून घ्यायची कोल्हेची हातोटी होती. त्यानं एक स्मितहास्य केलं आणि म्हणाला, "साहेब, दोस्तीखात्यात म्हटलं की काहीही असलं तरी करणार आपण. काळजीच नको."
"ह्म्म. ते करावंच लागणार तुम्हाला." पित्रेंचा आवाज थोडा चढला.
"सांगा काय ते." कोल्हेनं कप खाली ठेवला.
पित्रेंनी इंटरकॉमवर फक्त बटण दाबलं आणि यादव आत आला. त्यानं कोल्हेसमोर एक फोटो ठेवला. कोल्हेनं फोटो उचलून पाहिला. तो एका तिशीतल्या बाईचा फोटो होता. नुकताच हा फोटो त्यानं कुठेतरी पाहिला होता. कपड्यावरून ती शिक्षिका असावी असा अंदाज येत होता, पण बाकी डिटेल स्टडी करण्याइतका आत्ता वेळही नव्हता आणि गरजही.
"हिचं काय?"
"हिचा मर्डर झालाय." पित्रेंनी दोन्ही हात टेबलावर ठेवत म्हटलं.
"ह्म्म. मग?" कोल्हेला काय झालंय ह्याचा थोडा थोडा अंदाज येत होता.
"केस दबा देना है हमेशा की तरह." यादव मध्येच म्हणाला.
कोल्हेनं त्याच्याकडे रागानं पाहिलं आणि मग पित्रेंकडे पाहत म्हणाला, "हा कोण मला ऑर्डर देणारा साहेब."
"रिलॅक्स कोल्हे." पित्रेंनी यादवला बाहेर जायची खूण केली. यादवही भडकला होता, पण गपचूप बाहेर गेला.
"असं बघा कोल्हे. ही आपली खास होती." पित्रे डोळे मिचकावत म्हणाले.
"मग मर्डर कसा काय?"
"लायकीपेक्षा जास्त मिळालं की माज येतो ना हो लोकांना. हिच्या मदतीनं मध्यंतरी एका दुसर्‍या नेत्याला अडकवला होता. त्यावरून ब्लॅकमेल करू लागली."
"ह्म्म."
"कोल्हेसाहेब, तुम्हाला केसवर एव्हढा वेळ हिच्यामुळेच मिळाला होता. हिची टेप नसती आली बाहेर तर मीडियानं तुम्हाला केव्हाच खाल्ला असता ह्या केसवरून."
"ओह्ह. राईट. ही शशिकला नाही का. तरीच म्हटलं फोटो ओळखीचा वाटतो."
"बरं आता गप्पा खूप झाल्या. यादव म्हणाले त्याप्रमाणे केस दाबून टाका काहीतरी करून."
"साहेब. एक बकरा लागेल. तुमचा कोणी असेल तर बघा. ७-८ वर्षं आत जायची तयारी असलेला. मॅनस्लॉटरची केस बनवू. पण ऑफकोर्स तुमच्या माणसांनी नक्की काय केलंय ते बघावं लागेल."
"आमच्या खास माणसांनीच घोळ घातलाय कोल्हे. नाहीतर तुम्हाला बोलवायची वेळ आली नसती. गरम डोक्यानं खून झालाय हा."
"ह्म्म. बघतो मी काय ते. कळवेनच प्रोग्रेस. तेव्हढा एक महिना मात्र जास्त लागेल मला."
"ह्म्म. तुम्ही कधीकधी आम्हालाही मात देता कोल्हे. नशीब राजकारणात नाही तुम्ही."
"कसचं कसचं." म्हणत कोल्हे उठून उभा राहिला आणि सॅल्यूट मारून निघून गेला.

-----

'आय शुड बी अशेम्ड ऑफ मायसेल्फ.' रमेश स्वतःशीच बोलत होता. 'मला तिच्याबद्दल काहीही कसं वाटू शकतं? नुकताच तिचा नवरा गेलाय. आणि मी... छ्या. लाज कशी वाटत नाही मला. आणि काहीतरी जवाबदारी आहे माझ्यावर. ज्यासाठी मी स्वतःच्या तत्वांनासुद्धा मुरड घालून बसलोय. ते सगळं विसरून मी असले विचार कसे करू शकतो.' रमेश भैरवीबद्दल वाटणार्‍या आकर्षणामुळे सैरभैर झाला होता. हॉस्पिटलच्या आवारात फेर्‍या मारत होता. पहाट होत होती. 'छे छे. हे सगळे विचार मनातून काढून टाकले पाहिजेत. इतके दिवस काही एक कारणामुळे आपण ह्या सगळ्यात पडू शकत नव्हतो आणि आता त्याच कारणामागचं रहस्य सोडवायची संधी आलीय. कदाचित आपल्या आयुष्याला लागलेलं ग्रहण सुटायची शक्यता आहे. अशा वेळेस आपण नसत्या आणि अनैतिक गुंत्यांमध्ये पडणं म्हणजे स्वतःच्याच पायावर कुर्‍हाड मारून घेणं आहे.' तो स्वतःशीच पुटपुटत फेर्‍या मारतानाच त्याच्यसमोर कुणीतरी येऊन उभं राहिलं. त्यानं वर पाहिलं. ती भैरवी होती.
"मला आतल्या वातावरणानं कसंतरी होऊ लागलं म्हणून इथे आले. ती झोपलीय आता. तासाभरात टेस्ट रिपोर्ट्स येतील मग बहुतेक डिस्चार्ज मिळेल म्हणाले डॉक्टर."
"ह्म्म." तो कुठेतरी दूर पाहायचा प्रयत्न करत होता. त्याला तिच्या चेहर्‍याकडे पाहायचं नव्हतं.
"तुम्ही ठीक आहात ना."
"अं. हो, हो. मी ठीकच. मला सवय आहे जागरणांची."
"सॉरी. मी तुम्हाला उगाचच त्रास दिला. पण नक्की कुणाला बोलवू तेच कळेनासं झालेलं मला."
"अहो सोडा की ते आता. मला फोन केलात, उत्तमच. त्यालायक समजलंत ह्यातच सर्व आलं." रमेशला आता तिच्याशी अजून वेळ बोलणं अवघड होत चाललं होतं. "बरं आता मला निघायला हवं." त्यानं उगाचच घड्याळाकडे पाहत म्हटलं. "मी शिंदेंना इथे बोलावून घेतो. ते तुम्हाला घरपोच करतील आणि इतरही काहीही हवं असेल तरी बिनधास्त त्यांना सांगू शकता." आणि त्यानं घाईघाईनं मोबाईलवर फोन लावला आणि तिथून थोडा बाजूला झाला.
"शिंदे, आता मी तुमचा सुपिरियर नाही, पण एक फेवर हवा होता..."

-----

रेखा घड्याळाकडे पाहत होती. बरोब्बर तीन तास होत आले होते. अजून पाच मिनिटांनंतर तिनं त्या भुयाराच्या तोंडापाशी असलेला छोटासा चार्ज त्या भुयारात ढकलायचा होता, त्याबरोबर ते पुन्हा मातीनं भरलं गेलं असतं. मग स्टोअररूममध्ये ठेवलेल्या मातीच्या पोत्यानं त्याचा वरचा भाग भरायचा होता. त्यानंतर त्यावर सतरंजी, खुर्ची आणि गादी पुन्हा पूर्ववत करून व्हेंटिलेशन डक्ट मध्ये शिरून स्वतःच्या खोलीत परत जायचं होतं. मग बॅगा उचलून चेक आऊट करायचं होतं. त्यानंतर त्यानं लिहून दिलेल्या एका मुंबईतल्या पत्त्यावर जायचं होतं. मुंबईचं तिचं निश्चित नव्हतं. पण बाकी ती जसंच्या तसं करणार होती. तेव्हढ्यात स्टोअररूमच्या दरवाजाबाहेर हालचाल झाली. तिनं हातातलं पिस्तुल नीट धरलं आणि दरवाज्याजवळ जाऊन कानोसा घेऊ लागली. आणि अचानक व्हेंटिलेशन डक्टमधून कुणीतरी खाली उडी मारली. तिनं दचकून त्या दिशेनं पिस्तुल केलं आणि ट्रिगर दाबला. पण तो रिकामा शॉट होता. आणि तो नरेंद्र होता.
"रिकामा शॉट कसा काय?" नरेंद्र जराही विचलित न होता तिच्या दिशेनं चालत येत म्हणाला.
"तुला काहीच वाटत नाही? आय जस्ट फायर्ड ऍट यू." ती जवळजवळ किंचाळलीच. ती अजूनही थरथरत होती.
"रिलॅक्स." त्यानं तिच्या हातातली बंदूक घेतली. "मी दोन मिनिटं उशीर केलाय. त्यामुळे मला गोळी अपेक्षित होती. आणि काळजी करू नकोस, झाडली असतीस तरी मी चुकवली असती."
तिला काही बोलायला सुचतच नव्हतं. तिची नुसती चीडचीड होत होती.
त्यानं ठरल्याप्रमाणे भुयार बंद केलं आणि ते दोघे पुन्हा डक्टमध्ये चढले. त्यानं डक्टचं झाकण मॅग्नेटिक स्क्रू ड्रायव्हर वापरून बाहेरूनही स्क्रू केलं आणि मग ते परत त्यांच्या खोलीमध्ये गेले.
"आर यू ओके नाऊ?" त्यानं तिला गादीवर बसवत विचारलं आणि तो बॅगा भरू लागला.
"काय झालं ते सांगशील?"
"जावेद इज डेड. व्हिच मीन्स मी आता रडारवर आहे. पण गुड न्यूज इज, त्यांना अजून माहित नाहीय नक्की कुठे. पण आपल्याकडे जास्त वेळ नाहीय. महातो त्यांना काहीतरी क्ल्यू नक्कीच देईल."
"महातो? त्याला तू सोडलंस?"
"होय. आपल्याला हवी ती माहिती त्यानं दिलीय आणि त्याला मारायची आपल्याला गरज नाही. मला अजून एक ब्लड ट्रेल बनवायची नाहीय."
"पण मग?"
"त्याची स्वतःची माणसं तो जिवंत परत आलेला पाहून, त्याला जिवंत ठेवणार नाहीत."
"पण त्यानं तुला माहिती दिली कशी?"
"लवकर तयार हो. तुला रस्त्यात सर्व सांगतो मी." तो भराभर बॅगा भरत होता.
रेखा थोडीशी नाराजीनंच पुन्हा तयारीला लागली.

-----

रमेश घरी पोचण्यापूर्वीच त्याला त्याच्या नवीन स्पेशल मोबाईलवर इंदूरला जाण्यासाठी मेसेज आला. तिथे जाऊन त्याला एसीपी कोल्हेसोबत को-ऑर्डिनेट करायचं होतं. रतन आणि इतर पळालेल्या कैद्यांचा माग काढण्यासाठी काही धागेदोरे इंदूरमध्ये सापडले होते.
रमेशनं सगळ्या फाईल्स उचलल्या आणि काही कपडे बॅगेत भरून तो बाहेर पडला. ट्रेनचं रिझर्व्हेशन झालेलं होतं. त्याप्रमाणे तो सीटवर बसला आणि त्यानं सर्वप्रथम रतनची तुरूंगातली फाईल उघडली.
अगदी सुरूवातीलाच त्याचा मानसिक मूल्यमापन अहवाल होता. रतन हायपर स्युसाईडल अर्थात आत्महत्याप्रवण होता. तुरूंगात त्यानं चार वेळा आत्महत्येचा प्रयत्न केला होता. चारही वेळेस तो विचित्र पद्धतीने वाचला होता. पहिल्यांदा त्यानं शर्ट एका गजाला बांधून स्वतःला फाशी लावण्याचा प्रयत्न केला. त्यानंतर एकदा त्यानं स्वतःच्या दातानं हाताची नस कापून घेतली होती, पण तो कुणाच्यातरी नजरेस पडला आणि वाचला. तेव्हापासून त्याचे हात पाठीमागे बांधलेले होते. तरीसुद्धा त्यानं एकदा डोकं भिंतीवर आपटून घेतलं होतं. तेव्हाही कुणाच्यातरी नजरेला पडून तो वाचला होता. त्यानंतर एकदा त्यानं मोडून बाहेर आलेला एक गज स्वतःच्या छातीत खुपसून घेण्याचा प्रयत्न केला होता. पण त्यानंतर हळूहळू त्याचं वर्तन सुधरत गेलं होतं. तुरूंगात चालणार्‍या गांधीवादी वर्गांना तो हजेरी लावू लागला आणि महिन्या-दोन महिन्यांमध्ये त्याचे मूल्यमापन अहवाल खूपच चांगले होत गेले. पण त्यानंतरच्या महिन्यात तो पळून गेला होता.
मग रमेशनं सगळ्या तारखा तपासल्या. त्याप्रमाणे हे सर्व गेल्या वर्षीचं होतं. रतननं मंत्र्यांचा खून तीन वर्षांपूर्वी केला होता. त्यानं दुसरी एक फाईल उघडली. त्यामध्येदेखील रतनचा मानसिक मूल्यमापन अहवाल होता. पण तो अगदी जुना. पहिलाच. रतन एकदम अबोल आणि पूर्णपणे गप्प असल्याची त्यात नोंद होती. स्वरयंत्र आणि तोंडातले सर्व स्नायू व्यवस्थित असूनही रतन एकही शब्द बोलत नव्हता.
रमेशला ती केस सुरू झाली तेव्हाचं सर्व आठवू लागलं. त्याचा खास मित्र असलेल्या विराज सरपोतदारनं रतनला अटक केली होती. सब-इन्स्पेक्टर सरपोतदार एकदम प्रकाशझोतात आला होता. रतन स्वतःला गोळी झाडून घेत असतानाच विराजनं त्याला थोपवलं होतं अन म्हणूनच रतनला जिवंत अटक होऊ शकली होती. पण रतन पूर्णपणे गप्प होता. कोर्टातच काय, पोलिसांसमोरही तो काहीही बोलला नाही. थर्डच काय अगदी फोर्थ डिग्रीसुद्धा त्यानं सहज पचवली होती. पण त्याच्या गप्प राहण्यामुळेच त्याला लवकर फाशीची शिक्षा मिळाली होती. पण विराज. विराज मात्र एव्हढा झोतात येऊनही कमनशिबीच ठरला. एक सशस्त्र दरोडा रोखताना महिन्याभरातच हकनाक मारला गेला होता. रतनला फाशीची शिक्षा मिळालेली पाहायलाही तो जिवंत नव्हता. विराज रमेशचा बराच ज्युनियर होता, पण दोघेही एकाच गावचे असल्याने त्यांची घनिष्ट मैत्री होती. पण रमेशच्या बहिणीच्या मृत्यूचा तपास विराजच्याच ठाण्याच्या हद्दीत होता. त्यावेळेपासून दोघांमध्ये जी कटुता आली ती कायमचीच. रतनला पकडल्याबद्दल शाबासकी द्यावी असं एकदा रमेशच्या मनात आलंही, पण टाळाटाळ करताना ते राहून गेलं. बहिणीच्या खुनाच्या तपासाच्या फियास्कोबद्दल विराजला जवाबदार धरणं रमेशनं केव्हाच सोडून दिलं होतं. पण ते विराजला सांगण्यापूर्वीच त्यानं जगाचा निरोप घेतला होता. विराजच्या पाठीमागे त्याची पत्नी असल्याचं रमेशला कळलं होतं. पण तो तिला भेटायला जाईपर्यंत ती जागा सोडून कुठेतरी निघून गेली होती.
रमेशचं मन भटकून पुनश्च फाईलवर आलं. पण फाशीची शिक्षा सुप्रीम कोर्टातही मान्य झाल्यानंतर त्याच्या नावाने राष्ट्रपतींकडे दयाअर्ज गेला होता. आणि त्यामुळे त्याची फाशी अनिश्चित काळासाठी थांबली. ही घटना घडल्याबरोबर त्याचे आत्महत्येचे प्रयत्न सुरू झाले होते. सगळंच विचित्र आणि गुंतागुंतीचं होतं. रतन ह्या माणसाचा काहीच थांग लागत नव्हता. आत्महत्येचा प्रयत्न, त्यानंतर फाशीची वाट पाहणं आणि फाशी मिळाल्यावर मात्र दयाअर्ज करणं. पण दयाअर्ज केल्याबरोबर आत्महत्येचे प्रयत्न. कशाचाच कशाशी संबंध नाही. म्हणूनच त्याचं मानसिक मूल्यमापन सुरू असावं.
मग त्यानं अजून काही पानं उलटली. आणि पुढच्या तपशीलानं त्याचं लक्ष वेधून घेतलं. तो तुरूंगात आल्यावर पाचच दिवसांमध्ये त्याला भेटायला एक जोडपं आलं होतं. पण त्यानंतर ते पुन्हा कधीही आल्याचं दिसत नव्हतं. पण त्यानंतर बरोब्बर एका महिन्यानंतर एक स्त्री त्याला दर आठवड्याला भेटायला येऊ लागली होती. ती अगदी त्याचा दयाअर्ज जायच्या तारखेपर्यंत. त्यानंतर मात्र त्याला भेटायला कधीही कुणीही आलं नाही.
हे फार महत्वाचे क्ल्यू होते. त्यानं ठरलेल्या नंबरवर फोन केला.
"तुला काय वाटतं आम्ही त्या तपशीलांचा पाठपुरावा केला नाही? ती स्त्री खोट्या नावाने भेटायला येत होती आणि तिचा चेहरा कुठल्याही कॅमेरावर कधीही येऊ शकलेला नाही. आणि ते जोडपं, रतन त्यांचा हरवलेला मुलगा आहे असं समजून त्याला भेटायला गेलं होतं. पण रतन काहीही न बोलता नेहमीसारखाच मख्खपणे त्यांच्याकडे पूर्णवेळ पाहत राहिला आणि तो त्यांचा मुलगा नसल्याची त्यांची खात्री पटली."
"पण मग त्यांच्या मुलाचं काय झालं? आम्ही थोडा तपास केला, पण तो आठ वर्षांपूर्वी घरातून एक दिवस निघून गेला होता. प्रेमभंगातून उठणं अशक्य झालं होतं त्याला. त्यानंतर त्याचं काय झालं कुणालाच ठाऊक नाही."
"पण त्याचा काही संबंध?"
"रमेश. रतनचा डीएनए मॅच झाला आहे. तो रतनच आहे. ऑफ ट्रॅक जाऊ नकोस. इंदूरला जा. योग्य पुरावे तिथे मिळतीलच."
"पण मला एकदा तरी येरवड्याला गेलंच पाहिजे."
"आधी कोल्हेंशी बोल. मग येरवड्याला जाण्याची सोय मी करून देतो तुझी. लक्षात ठेव इथे काय पणाला लागलं आहे ते."
आणि समोरून फोन कट झाला.
रमेश खिडकीतून बाहेर पाहू लागला. चांगलंच ऊन पडलं होतं. पण त्याच्या मनात अंधार दाटत चालला होता.

-----

"आपण त्याच्या बिल्डींगच्या सिक्युरिटी रिस्पॉन्सचा व्हिडिओ बनवला होता आठवतंय?" नरेंद्र ट्रेनच्या खिडकीतून बाहेर बघत म्हणाला.
"ह्म्म. त्याचं काय?"
"त्यावरून त्याच्या महत्वाच्या गोष्टी कुठे असतील ह्याचा अंदाज बांधता येतो. मी त्याच माहितीचा उपयोग त्याला प्रेशराईज करण्यासाठी केला."
"पण त्याचा तुझ्यावर विश्वास कसा बसला?"
"जावेदचा फायदा झाला. त्याची आयडी चीप मी काढून घेतली होती. ती जाळून डिसेबल केली आणि तीच दाखवून मी आयएसआयचा माणूस असल्याची बतावणी करत राहिलो. "
"पण एव्हढ्यावरून.."
"नाही. मला काही अत्यंत क्रूर छळदेखील करावा लागला. पण त्याशिवाय असल्या गोष्टी होत नाहीत."
"मला घृणा वाटतेय तुझ्यासोबत असल्याची." रेखाला खरोखरच अस्वस्थ वाटू लागलं होतं.
"आणि मला रोज स्वतःचा चेहरा आरश्यात पाहावा लागतो." म्हणून नरेंद्र उठला आणि डब्याच्या दाराकडे गेला.
रेखाला त्याच्या वाक्याचा अर्थ समजला नाही. ती खिडकीच्या बाहेर पाहू लागली. 'कोण आहे हा नक्की? काय आहे हा? का माझं मन तरीसुद्धा त्याला सारखं माफ करतं? का त्याच्यासोबत सुरक्षित वाटत राहतं?' आणि तिच्या डोळ्यांमध्ये अश्रू आले.

नरेंद्र डब्याच्या दरवाजाजवळ टेकून उभा राहिला होता. रात्र दाटली होती. बाहेरचं काहीही दिसत नव्हतं. मोकळी माळरानं मैलोनमैल पसरलेली होती. ट्रेनच्या गतीनं गार वारा येत होता. त्यानं शर्टाच्या आत टाकलेली एक कागदाची घडी बाहेर काढली आणि त्याकडे पाहू लागला.
'तिला जास्त वेळ अंधारात ठेवण्यात अर्थ नाही. तिच्यासमोर आपलं खरं रूप उघड करण्याची वेळ आलेली आहे.' आणि त्यानं कंबरेला खोचलेलं पिस्तुल नीट असल्याची खात्री केली, कागदाची व्यवस्थित घडी घालून शर्टात सारली आणि आपल्या सीटकडे निघाला.

क्रमशः